Haberler
Bilim & Teknoloji
Yaşam
Kültür & Sanat
Haberler
Bilim & Teknoloji
Kültür & Sanat
Ohio Üniversitesi Fizik Profesörü ve Argonne Ulusal Laboratuvarı bilim insanı Saw Wai Hla liderliğinde Ohio Üniversitesi, Argonne Ulusal Laboratuvarı, Illinois-Chicago Üniversitesi ve diğer üniversitelerden bilim insanlarından oluşan bir ekip, tek bir atomun dünyanın ilk X-ışını SİNYALİNİ (veya İŞARETİNİ) aldı. Bu çığır açan başarı, ABD Enerji Bakanlığı Temel Enerji Bilimleri Ofisi tarafından finanse edildi ve bilim […]
Dağlar doğanın en hayranlık uyandıran yaratımlarından bazılarıdır ve onlar olmasaydı dünyamız çok daha az etkileyici ve daha az dikkate değer olurdu. Dahası, bugün bildiğimiz şekliyle hayat, dağlar olmadan var olamaz. Patty Inglish’e göre bitki yaşamının ve dolayısıyla diğer her şeyin gelişmesi için gereken arazi dağlar olmadan var olamazdı. Yok olmaları durumunda ağaçlar yok olacak ve […]
Termodinamiğin ikinci yasasına göre evrenin entropisi zamanla artmaktadır. Peki bu tam olarak ne anlama geliyor? Bu yasa, evrenin enerjisinin aktarıldığı ve böylece dengeye giderek yaklaştığı anlamına gelir. Enerji arayan dengenin birçok durumuna zaten aşinasınız. Bir bardak suya bir buz küpü attığınızı hayal edin. Suyun enerjisi buzdan daha fazla olduğundan enerji sudan buza doğru akar ve […]
Cullinan Elması şimdiye kadar bulunmuş en büyük işlenmemiş mücevher kalitesindeki elmastır. 26 Ocak 1905’te Güney Afrika’nın Transvaal Kolonisi’ndeki Cullinan kasabası yakınlarında bulunan Premier Madeninde keşfedildi. Elmas 3.106,75 karat (621,35 gram) ağırlığındaydı ve yaklaşık 10,1 x 6,35 x 5,9 santimetre ölçülerindeydi. Basın tarafından elmasa kısa sürede “Cullinan Elması” adı verildi. Bu isim Premier Mine’ın kurucusu ve […]
“Büyüklüğü aletle belgelenen dünyanın en büyük depremi, 22 Mayıs 1960’ta Şili’nin güneyindeki Valdivia yakınlarında meydana geldi. Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Kurumu tarafından büyüklüğü 9,5 olarak belirlendi. Bu depreme “Büyük Şili Depremi” adı veriliyor. Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Kurumu bu olayı “20. yüzyılın en büyük depremi” olarak rapor ediyor. Kayıtlı tarihteki diğer depremler daha […]
23 Ocak 1960’da Jacques Piccard ve Don Walsh, Bathyscaphe Trieste deniz gemisine bindiler ve okyanusun en derin kısmına, Mariana Çukuru’ndaki Challenger Derinliğine indiler. Batiskaf (anlamı: “derin gemi”) araştırma ve gözlem için küresel bir odaya sahip, suya batabilen bir gemidir. Bu gözlem odası, benzinle dolu bir tankın tabanına bağlanmıştır. Benzin sudan daha hafifdir ve basınca karşı […]
UNSW Sydney ve Avustralya Müzesi’ndeki araştırmacılar yaklaşık 700 kurbağanın seslerini analiz etti ve her bir hayvanın farklı aksanlara sahip olduğunu keşfetti. Çalışma, UNSW’deki onur derecesinin bir parçası olarak projeyi tamamlayan Grace Gillard ve UNSW Ekosistem Bilimi Merkezi ve Avustralya Müzesi’nden bir herpetolog olan Dr. Jodi Rowley tarafından yönetildi. Araştırma UNSW tarafından Cuma günü yapılan bir […]
Yeni bir araştırmaya göre, çok sayıda görsel yanılsama, daha karmaşık psikolojiksüreçlerden ziyade gözlerimizin ve görsel nöronlarımızın çalışma şeklindekisınırlamalardan kaynaklanıyor. Araştırmacılar, bir nesnenin çevresinin onun rengini veya desenini görme şeklimizietkilediği yanılsamaları inceledi. Bilim insanları ve filozoflar bu yanılsamaların gözdeki sinirsel işlemlerden vebeyindeki düşük seviyeli görsel merkezlerden mi kaynaklandığını yoksa bağlam veön bilgi gibi daha üst düzey […]
İspanyol bilim insanlarından oluşan bir ekip, uzun şekerleme uykuları ile obezitearasında alışılmadık bir bağlantı buldu. Araştırma Murcia’da yaşayan 3,000’den fazlaİspanyol üzerinde gerçekleştirildi.Çalışma, uzun uykulara dalanların (30 dakikadan fazla) vücut kitle endeksinin yüzde2, obezite riskinin yüzde 23 ve metabolik sendrom riskinin yüzde 40 daha yüksekolduğunu ortaya koydu.Çalışmanın yazarı ve İspanya Murcia Üniversitesi Fizyoloji Profesörü MartaGaraulet, “Uzun […]
Pennsylvania Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi’ndeki araştırmacılar, ETS1 adı verilen belirli bir proteini değiştiren genetik farklılıkların vücudumuzun alerjilere verdiği tepkiyi nasıl etkileyebileceğini belirledi. Bir hayvan modelinde ETS1’deki küçük değişikliklerin, iltihaplanmaya neden olan alerjik reaksiyon olasılığının artmasına yol açabileceğini buldular. Bulgular yakın zamanda Immunity dergisinde yayımlandı. Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, alerjilerin ABD’de kronikhastalıkların […]
Spor salonlarında, tıp ve sağlıklı yaşam sitelerinde ve sosyal medyada “metabolizmanızı hızlandırın” ifadesi çokça kullanılıyor. Takviye pazarlamacıları bunu gerçekleştirecek haplar vaat ediyor, sağlık uzmanları diyet rutinlerinin hızı artıracağına yemin ediyor ve muhtemelen çoğumuz 30’lu yaşlarımızdan itibaren yaşlanmanın metabolik motorumuzun verimliliğini azalttığını düşünüyoruz. Ve bunların neredeyse hiçbiri doğru değildir. Duke Üniversitesi Küresel Sağlık Enstitüsü’nde evrimsel antropolog […]
Çin’de yapılan küçük ölçekli tarla denemeleri, yeni keşfedilen bir genin genom düzenlemesi yoluyla geliştirilen yeni pirinç çeşidinin hem yüksek verim hem de pirinç patlaması adı verilen ciddi bir hastalığa neden olan mantara karşı direnç sergilediğini gösterdi. Çalışmanın başyazarlarından Guotian Li, UC Davis’te Pamela Ronald’ın laboratuvarında doktora sonrası araştırmacı olarak çalışırken lezyon taklidi mutant olarak bilinen […]
Sıcaklık geri beslemesiyle ilgili beklenmedik bir keşif, ampute kişilerin nesnelerin sıcaklığını (hem sıcak hem de soğuk) doğrudan hayali ellerinde algılamalarını sağlayan yeni bir biyonik teknolojiye yol açtı. Bu teknoloji, non-invaziv protezler için yeni yollar açıyor. “Elimle uzvuma dokunduğumda, eksik elimde, yani hayali elimde karıncalanma hissediyorum. Ama sıcaklık değişimini hissetmek farklı bir şey, önemli bir şey… […]
Sydney Üniversitesi’nden bilim insanlarının liderliğindeki uluslararası bir ekip, nanotel ağlarının insan beyni gibi hem kısa hem de uzun süreli hafıza sergileyebildiğini gösterdi. Araştırma, Fizik Fakültesi’nde doktorasını tamamlayan Dr. Alon Loeffler liderliğinde Japonya’daki işbirlikçileriyle birlikte bugün Science Advances dergisinde yayımlandı. Dr. Loeffler, “Bu araştırmada, normalde insan beyniyle ilişkilendirdiğimiz üst düzey bilişsel işlevlerin biyolojik olmayan donanımlarda taklit […]
Evrende en bol bulunan element olan hidrojen, uzayın büyük bölümünü dolduran tozdan yıldızların çekirdeklerine ve Dünya’daki birçok maddeye kadar her yerde bulunur. Bu hidrojeni incelemek için yeterli bir neden olabilir, ancak tek tek atomları aynı zamanda sadece bir proton ve bir elektron ile herhangi bir elementin en basitidir. Illinois Üniversitesi Urbana-Champaign’de fizik profesörü olan David […]
MIT mühendisleri, basit bir idrar testiyle kanserin erken teşhisini sağlayabilecek yeni bir nanoparçacık sensörü tasarladı. Birçok farklı kanserli proteini tespit edebilen sensörler, tümörün türünü veya tedaviye nasıl yanıt verdiğini ayırt etmek için de kullanılabilir. Nanopartiküller, bir tümörle karşılaştıklarında idrarla atılan kısa DNA dizileri saçacak şekilde tasarlanmıştır. Bu DNA “barkodlarının” analiz edilmesi, belirli bir hastanın tümörünün […]
Deri, ilaçların doğrudan ihtiyaç duyulan bölgeye gitmesine olanak tanıdığı için ilaç dağıtımı için cazip bir yoldur; bu da yara iyileşmesi, ağrı kesici veya diğer tıbbi ve kozmetik uygulamalar için yararlı olabilir. Bununla birlikte, ilaçların deri yoluyla iletilmesi zordur çünkü derinin sert dış tabakası çoğu küçük molekülün deriden geçmesini engeller.MIT araştırmacıları, ilaçların cilt yoluyla verilmesini kolaylaştırmak […]
Çin’deki araştırmacılar, insanlarda körlüğün başlıca nedenlerinden biri olan retinitis pigmentosa hastası farelerin görme yetisini başarıyla geri kazandırdı. Journal of Experimental Medicine dergisinde 17 Mart’ta yayınlanacak olan çalışmada, çok çeşitli hastalığa neden olan genetik mutasyonları düzeltme potansiyeline sahip CRISPR tabanlı genom düzenlemenin yeni ve çok yönlü bir biçimi kullanıldı. Araştırmacılar daha önce Leber konjenital amaurosis gibi […]
mRNA içeren nanopartikülün farelerde yer fıstığı alerjilerini önlediği ve tedavi ettiği görülüyorYer fıstığı alerjileri her 50 çocuktan 1’ini etkiler ve en ağır vakalar anafilaktik şok adı verilen potansiyel olarak ölümcül bir bağışıklık reaksiyonuna yol açar. Şu anda alerjik reaksiyonun şiddetini azaltan onaylı tek bir tedavi var ve bu tedavinin etkisini göstermesi aylar alıyor. UCLA immünologlarından […]
İyi bir gece uykusu her türlü sorunu çözebilir, ancak bilim insanları artık iyi uyumanın sizi enfeksiyonlara karşı daha dirençli hale getirebileceğine dair yeni kanıtlar keşfettiler. Bergen Üniversitesi’ndeki bilim insanları, doktorların ameliyatlarında çalışan tıp öğrencilerini, hastalara uyku kalitesi ve son enfeksiyonlar hakkında sorular soran kısa anketler dağıtmak için işe aldı. Çok az veya çok fazla uyuduğunu […]
Çoğunlukla kahverengi olan çulluk, yarı karanlıkta iletişim kurmak için parlak beyaz kuyruk tüylerini kullanır ve bilinen diğer tüm kuşlardan %30 daha fazla ışık yansıtır. Imperial College London bilim insanı liderliğindeki bir ekibin bu sürpriz bulguları, geceleri veya şafak vakti ve alacakaranlıkta en aktif olan kuşların nasıl iletişim kurduğu hakkında öğrenilecek çok şey olduğunu göstermekte. Gündüzleri […]
Kanada’daki Calgary Üniversitesi Hotchkiss Beyin Enstitüsü ve Birleşik Krallık’taki Exeter Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, ABD Ulusal Alzheimer Koordinasyon Merkezi’nin ortalama yaşı 71 olan 12.388’den fazla katılımcıda D vitamini takviyesi ile demans arasındaki ilişkiyi araştırdılar.. Grubun yüzde 37’si (4.637) D vitamini takviyesi aldı. Alzheimer’s & Dementia: Diagnosis, Assessment & Disease Monitoring’de yayınlanan çalışmada ekip, D vitamini almanın daha […]
Johns Hopkins Üniversitesi araştırmacılarına göre, insan beyin hücreleri tarafından desteklenen bir “biyobilgisayar”, bu tür bir teknolojinin modern bilgi işlemin yeteneklerini katlanarak genişletmesini ve yeni çalışma alanları yaratmasını bekliyor. Çalışmaya öncülük eden Johns Hopkins Bloomberg Halk Sağlığı Okulu ve Whiting Mühendislik Okulu’nda çevre sağlığı bilimleri profesörü olan Thomas Hartung, “Bilgisayar ve yapay zeka teknoloji devrimini yönlendiriyor […]
İlk kez, Tokyo Üniversitesi Katı Hal Fiziği Enstitüsü’nden araştırmacılar da dahil olmak üzere uluslararası bir araştırma ekibi, Fulleren adı verilen tek bir molekülden yapılmış bir transistöre benzer bir anahtar kanıtladı. Araştırmacılar, dikkatlice ayarlanmış bir lazer darbesi kullanarak, gelen bir elektronun yolunu öngörülebilir bir şekilde değiştirmek için Fulleren kullanabilirler. Bu anahtarlama işlemi, kullanılan lazer darbelerine bağlı […]
Astronotlar sıfır yerçekimi nedeniyle uzay görevleri sırasında daha fazla kan pıhtısı oluşma riski altında mı? Bu soruyu yanıtlamak için NASA, UNC Tıp Fakültesi’nden Stephan Moll, UNC Tıp Bölümü’nde profesör olan bir uzmandan yardım alıyor. Vascular Medicine’de yayınlanan yeni bir makale, 2020’de New England Journal of Medicine’de detaylı bir şekilde anlatılan bir astronotun juguler damarında derin […]
Yeni Zelanda’daki araştırmacılar, Hikurangi batma bölgesindeki bir sonraki yıkıcı depremin büyüklüğünü etkileyebilecek ilgi çekici bir faktörü ortaya çıkardılar: on milyonlarca yıl önce yaşamış küçük deniz organizmalarının fosilleri. Hikurangi yitim zonu, Yeni Zelanda’nın en büyük levha sınırı fayıdır ve iki levhanın birleştiği kuzey adanın doğu kıyısı boyunca uzanır. Pasifik Plakasının Avustralya Plakasının altına daldığı yer burasıdır. […]
Hollanda Groningen Üniversitesi’nde Hafıza ve Uyku Sinirbilimi doçenti olan Havekes ve ekibi, uyku yoksunluğunun hafıza süreçlerini nasıl etkilediğini kapsamlı bir şekilde inceledi. Havekes, “Daha önce bir uyku yoksunluğu döneminde bellek süreçlerini desteklemenin yollarını bulmaya odaklanmıştık” diyor. Ancak ekibi, son çalışmasında uyku yoksunluğunun bir sonucu olarak ortaya çıkan amnezinin, bilgi kaybının doğrudan bir sonucu mu yoksa […]
İnternet, son günlerde doğal gaz ocakları, özellikle de bunların insan sağlığına zararlı olup olmadığı ve ABD’de yasaklanıp yasaklanamayacağı veya yasaklanması gerektiği konusunda alev alev yanıyor. Ancak bu yeni bir sorun değil. Bilim adamları, doğal gaz ocaklarının insan solunum yollarını tahriş eden ve solunum problemlerine neden olabilen veya şiddetlendirebilen kirleticiler yaydığını uzun zamandır biliyorlar. Son zamanlardaki […]
Imperial Halk Sağlığı Okulu’ndan araştırmacılar, aşırı işlenmiş gıdalar ile kanser riskinin artışı arasındaki ilişkinin bugüne kadarki en kapsamlı değerlendirmesini yaptılar. Ultra işlenmiş gıdalardan bazıları gazlı içecekler, toplu üretilen paketlenmiş ekmekler, birçok hazır yemek ve çoğu kahvaltılık gevrek gibi üretimleri sırasında yoğun şekilde işlenmiş gıda maddeleri gibi örneklendirilebilir. Ultra işlenmiş gıdalar genellikle nispeten ucuz, kullanışlı ve […]
Bakteriler, virüsler ve diğer yabancı maddeler vücuda girdiğinde, bağışıklık sistemlerimiz bizi korumak için beyaz kan hücrelerini ve kimyasal maddeleri konuşlandırarak tepki verir. Yaygın olarak iltihaplanma olarak bilinen bu reaksiyon, tendonlara ve kaslara aşırı yük bindiğinde de ortaya çıkar ve romatoid artrit gibi hastalıkların karakteristiğidir. Polifenoller olarak bilinen antioksidanlar insanlarda, bitkilerde, meyvelerde ve sebzelerde bulunur. Bu […]
Alt yarıları kesildikten sonra örümceklerin çoğu iyileşti ve yeni kaslar üretti. Yeni bir çalışma, deniz örümceklerinin uzuvlara ek olarak ampütasyondan sonra vücut bileşenlerini yeniden üretebileceğini göstermektedir. Science News tarafından bildirildiği üzere, birkaç tür sık olmasa da kaybolan vücut parçalarını yenidenüretebilir. Bununla birlikte bilim insanları, bir eklembacaklının yeni bacaklar geliştirme yeteneğinin,yeteneklerinin ötesinde olduğuna inanıyorlardı. Belki de […]
Bilim adamları, insan evrimi tarihi boyunca erkeklerin ve kadınların ürediği ortalama yaşları belirlemenin yeni bir yolunu keşfettiler. Modern insanlarda DNA mutasyonlarını inceleyerek, zamanda 250.000 yıl geriye bakmalarına izin veren bir pencere keşfettiler. Indiana Üniversitesi Bloomington’da bir genom bilimcisi olan Matthew Hahn, “Modern insanlar üzerindeki araştırmamız sayesinde, insanların çocuklarına bıraktıkları DNA mutasyonlarının türlerinden çocuk sahibi olma […]
Bir drone, bir ağacın gölgesinde yaşayan hayvanlar hakkında sadece dallara sürtünerek ve yapışkan yüzeyleriyle çevresel DNA’nın gevşek parçacıklarını toplayarak bilgi ortaya çıkardı. Kısmen yapışkan bantla sarılmış bir insansız hava aracı uzun ağaçların dallarından DNA toplayabilir ve bu habitatta hangi hayvanların yaşadığını ortaya çıkarabilir. Organizmaların dökülen hücrelerinden, atıklarından ve kanından gelen çevresel DNA’nın (eDNA) toplanması, vahşi […]
Dışarıda pek çok diyet tavsiyesi var, ancak gıda ve sağlığı birbirine bağlayan bilim her zaman net değil. Konuyla ilgili yeni bir çalışma, bugüne kadarki en kapsamlı çalışmalardan biri ve daha düşük ölüm riskiyle ilişkili dört yeme modeli belirledi. 36 yıl boyunca 119.315 kişinin yeme alışkanlıklarını inceleyen araştırmacılar, bu modelleri bilinen dört sağlıklı beslenme rejimiyle karşılaştırdı: […]
Bir milyon virüs parçacığı, tek bir günde, onu bu sularda ileri iten, minik tüyler veya kirpikler ile tanınan tek hücreli bir organizmaya girebilir. Ve bu tek bir göletin sakin sularında gerçekleşir. Son üç yılda, Nebraska-Lincoln Üniversitesi’nden John DeLong, gidişatı değiştiren potansiyel bir sırrı keşfetmekle meşguldü: virüs parçacıkları, yalnızca enfeksiyon kaynağı değil, aynı zamanda besin kaynağıdır. […]
Journal of Neuroscience’da 11 Temmuz’da yayınlanan rapora göre, güçlü sinir bağlantıları köpek burnunu beynin geniş bölgelerine bağlıyor. Koku ve görme ile ilgilenen alanlar arasında güçlü bir bağlantı olan bu bağlantılarından biri, insanlar da dahil olmak üzere hiçbir türde daha önce görülmemiştir. Sonuçlar, köpeklerin dünyayı burunlarıyla nasıl “gördüklerine” dair türünün ilk örneği bir anatomik açıklama sunuyor. […]
İklim değiştikçe sıcak hava dalgaları daha da ısınıyor- daha uzun sürüyor, daha sık hale geliyor ve gittikçe sıcaklaşıyor. Pek çok insanın aklında şu soru var: “Hava genç, sağlıklı yetişkinler için bile ne zaman tahammül edilemeyecek kadar sıcak olacak?” Cevap, termometrede gördüğünüz sıcaklığın ötesine geçiyor çünkü konu aynı zamanda nem ile de ilgilidir. Araştırmamız, ikisinin kombinasyonunun […]
Georgia Institute of Technology’de yapılan yeni bir araştırma, bir filin gövdesini esnetmesinin tek yolunun kaslarının olmadığını gösteriyor- kıvrımlı derisi de önemli bir rol oynuyormuş! Kas ve deri kombinasyonu, bu hayvana kırılgan bitki örtüsünü yakalama ve ağaç gövdelerini parçalamada eşsiz bir çok yönlülük veriyor. Zoo Atlanta ile ortaklaşa yürütülen araştırma, bir filin derisinin eşit şekilde gerilmediğini […]
İnsanlar, beyin tarafından bütünsel bir algıya entegre edilen çeşitli duyusal bilgilere dayanarak kararlar alırlar. Ancak bireysel hücreler nasıl karar verir? Zürih Üniversitesi’nden araştırmacıların Science’da yayınlanan bir çalışmada gösterdiği gibi, önceden düşünülenden çok daha özerk bir şekilde karar veriyorlar. Hücreler kararlarını yalnızca büyüme faktörleri gibi dış sinyallere değil, hücre içinden aldıkları bilgilere de dayandırırlar. Bu, tedaviye […]