Haberler
Bilim & Teknoloji
Yaşam
Kültür & Sanat
Haberler
Bilim & Teknoloji
Kültür & Sanat
Hızlı düşünün: Bir yarışta koşuyorsanız ve ikinci sıradaki kişiyi geçerseniz, hangi pozisyondasınız? Birçok insan içgüdüsel olarak birinci sırada olduğunuzu söyler. Ancak, düşündükten sonra, bazı insanlar doğru cevabın şu anda ikinci sırada olduğunuz olduğunu fark eder: eski iki numaralı koşucu, siz onu geçtiğiniz için üçüncü sıraya düşmüştür. Bu tür hileli sorular bilişsel bilimciler için çok değerlidir […]
Siz ve partneriniz yayın akışı hizmetinize giren en son romantik komediyi izlemek için televizyonu açtınız. Saçma olay örgüsü geliştikçe, ikiniz de içten kahkahalar atıyorsunuz ve jenerik akmaya başladığında partnerinize karşı açıklanamaz bir sıcaklık hissediyorsunuz. Akşamı bu şekilde geçirmek eğlenceliydi, ancak daha da önemlisi, aynı repliklere gülmek, partnerinizle gerçekten aynı dalga boyunda olduğunuzu hissetmenizi sağlar. Aynı […]
Yaklaşan bir kavga belirtisinde kabuğunuza mı çekiliyorsunuz? İşte nedeni. İnsanlar terapiye genellikle sağlıklı bir şekilde tartışmaya giremedikleri için hayal kırıklığına uğramış olarak gelirler. Şöyle şeyler söyleyebilirler: “Haklı olduğum apaçık ortada olsa bile hiçbir kavgada son sözü ben söylemiyorum. Biriyle tartışırken neden hiç fikrimi söyleyemiyorum?” “Ne zaman biriyle kavga etsem, sanki beynim donuyor ve bırakın sağlam […]
Bütün iyi insanlar nereye gitti? Eskiden kapıları hiç kilitlemezdik! Adam M. Mastroianni yıllarca insan ahlakının azaldığına dair açıklamalardan rahatsız oldu. “İlk Facebook durumlarımdan biri şuydu: İnsanlar tarih hakkında gerçek bilgiye sahip olmadan kapsamlı iddialarda bulunduklarında çok sinirleniyorum.” 2021 yılında Harvard’da psikoloji doktorasını tamamlayan Mastroianni şöyle diyor. “Görünüşe göre insanların bugünün geçmişten bir şekilde farklı olduğu […]
UCLA, Avustralya, Ekvator, Almanya, Hollanda ve İngiltere’den araştırmacılar tarafından yapılan bir çalışma, dünyanın dört bir yanındaki insanların her birkaç dakikada bir başkalarına yardım için işaret verdiğini ortaya koydu. Farklı ülkelerdeki kasaba ve kırsal bölgelerdeki davranışları inceleyen araştırma, insanların bu küçük yardım taleplerini reddetmekten çok daha sık yerine getirdiklerini ortaya koydu. Bulgular, tüm kültürlerden insanların daha […]
Toksik düşünceler (partneriniz hakkında sevmediğiniz şeylerin dırdırcı, çarpıtılmış abartıları) ilişkileri olumsuz etkiler. Bu düşünceler duygularımızı, davranışlarımızı ve eylemlerimizi etkiler ve sürekli olarak toksik düşüncelerin kontrolsüz kalmasına izin verirsek, ilişkilerimize zarar verebilecek sorunlu davranışlara yol açabilirler.Örneğin, sık sık “Eşim beni umursamıyor” veya “Eşim her zaman beni kontrol etmeye çalışıyor” gibi düşüncelere sahip olmak, onlara karşı küskünlük […]
Sosyal medya bir süredir eleştirilerin hedefi oldu. Sosyal medyanın ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkisi hakkında yüzlerce makale yazıldı. Ancak etkisine ilişkin araştırmaların çoğu pratik çözümler önermemektedir. Sosyal medyanın neden zararlı olabileceğini anlamak bizim için önemli olsa da gerçek şu ki sosyal medya kalıcı. Bu nedenle, olumsuz özelliklerine odaklanmak yerine onu sağlıklı şekillerde kullanmayı öğrenmek daha […]
Birçoğumuzun kek pişirmek ve lezzetli yemekler pişirmek için kullandığı aromatik bir baharat olan tarçın, Cinnamomum ağaçlarının iç kabuğundan elde edilir. Bunlar, Himalayalar ve diğer dağlık alanların yanı sıra güney Çin, Hindistan ve Güneydoğu Asya’daki yağmur ormanları ve diğer ormanlarda bulunan yaprak dökmeyen ağaçlardır. Eşsiz lezzetine ek olarak, tarçın insanlar için başka yararlı özelliklere de sahip […]
Yalnız hissediyorsan, yalnız değilsin. Yalnızlık giderek yaygınlaşan bir deneyimdir ve ciddi sonuçları olabilir. Kendini yalnız hisseden insanlar, kalp hastalığı, bağışıklık yetersizliği ve depresyon gibi ciddi sağlık sorunları açısından daha yüksek risk altındadır. Geleneksel olarak yalnızlık, psikolojik terapi veya ilaç tedavisi gibi bireysel çözümler gerektiren bireysel bir sorun olarak görülmüştür. Ancak yalnızlık, toplumdan kopuk hissetmekten kaynaklanır. […]
Okuma çoğu konunun temelidir, ancak birçok çocuk bu konuda ustalaşmak için mücadele eder. 15 yaşındaki her dört Norveçli çocuktan biri karmaşık bir metni anlamıyor. Ancak yeni araştırmalar, öğrencilerin okumayı öğrenmelerine yardımcı olma çabasında çok umut verici sonuçlar gösteriyor. Öğrencilere seviyelerine bireysel olarak uyarlanmış meydan okumalar vermek önemlidir. Tüm öğrencilere aynı şekilde öğretmek yararlı değildir, çünkü […]
Araştırmalar, üniversite öğrencilerinin en az yarısının eğitimlerini potansiyel olarak zararlı bir düzeye kadar ertelediğini göstermiştir. Ancak işleri daha sonraki bir tarihe ertelemenin tek olumsuz sonucu bu olmayabilir. Çalışmalar erteleme ve kötü sağlık arasında bir bağlantı bulmuştur. Daha yüksek stres seviyeleri, sağlıksız yaşam tarzları ve sağlık sorunları hakkında bir doktora görünmede gecikmeler erteleme ile ilişkilidir. Erteleme, […]
Birçoğumuz muhtemelen müzik terapisini ve sanat terapisini duymuş olacağız – peki ya ‘seyahat terapisi’? Edith Cowan Üniversitesi’nden (ECU) yeni bir disiplinler arası makale, turizmi yalnızca bir eğlence deneyimi olarak değil, gerçek sağlık yararları sağlayabilecek bir endüstri olarak görerek turizme bakış açımızı değiştirmemizi öneriyor. ECU’nun Hassas Sağlık Merkezi ile İşletme ve Hukuk Fakültesi arasındaki işbirliği, tatile […]
Yaşlı yetişkinleri finansal sömürüden korumaya yardımcı olmak için araştırmacılar, kimin en fazla risk altında olduğunu anlamaya çalışıyor. USC’nin Keck Tıp Okulu’ndan bu hafta Journal of Alzheimer’s Disease’de yayınlanan yeni bulgular, para verme isteğinin Alzheimer hastalığının en erken evreleriyle bağlantılı olabileceğini öne sürüyor. Demansı veya bilişsel bozukluğu olmayan altmış yedi yaşlı yetişkin, anonim bir kişiye para […]
Yeni bir araştırmanın yazarlarına göre, herkesin ‘sınırsız arzular’ tarafından motive edildiği, tüketimci bir koşu bandına mahkûm olduğu ve mümkün olduğu kadar çok servet biriktirmeye çalıştığı kurucu bir ekonomik ilke pek de geçerli değil. İnsanların sınırsız istekleri olduğuna dair uzun süredir devam eden ekonomik inanç, ekonomik düşünceye ve hükümet politikalarına nüfuz etmiş ve reklamcılık ve tüketimcilik […]
Yüzleri unutmayan ama isimleri bir türlü hatırlayamayanlar için çözüm yastığınız kadar yakınınız olabilir. Northwestern Üniversitesi tarafından yapılan bu yeni araştırma, uyku sırasında hafızayı yeniden etkinleştirmenin yüz ve isim öğrenme üzerindeki etkisini belgeleyen ilk araştırmadır. Northwestern’deki İnterdisipliner Sinirbilim Programında doktora adayı ve çalışmanın baş yazarı Nathan Whitmore, “Bu uyku hakkında yeni ve heyecan verici bir bulgu, […]
Bir konuşmada iki kişi genel anlamda hemfikir olduğunda, bazen zihinleri uyuşuverir. Bir Dartmouth araştırması, bu uyuşmanın yalnızca bir konuşma şekli olmadığını, bir konuşmadaki “tepki süreleri” veya bir kişinin konuşmayı bırakmasıyla diğer kişinin başlaması arasındaki sürenin tahmin edilebildiğini göstermektedir. İlk yazar Emma Templeton, “Hepimiz bazı insanlarla birden uyuşuverdik, bazılarıyla da uyuşamadık. İnsanların konuşmalarının uyuştuklarında neyi ortaya […]
Zoom tükenmişliği gerçek bir durum olabilir, ancak bir Washington Eyalet Üniversitesi araştırması bazı insanlar için, kendi yüzlerini görmenin -“sürekli ayna” etkisi- sanal toplantıları daha tatsız hale getirmediğini buldu. Çalışma, pandemi nedeniyle düzenli sanal toplantılara katılan iki grubu araştırdı: çalışanlar ve üniversite öğrencileri. Katılımcıların kendilerine yönelik tutumları, bireysel bir özelliğe, yani sosyal hayattaki öz bilinçlerine bağlıydı. […]
Yeni yıl kararlarınızdan birisi çocuklarınızla daha fazla egzersiz yapmak olabilir. Yeni bir araştırma, pandemi sırasında gençlerin yalnızca %9’unun önerilen günlük 60 dakikalık fiziksel aktiviteye uyduğunu ortaya koyuyor – pandemi öncesi %16′ olan orandan daha düşük. Başyazar Jason Nagata, “Salgın, yüz yüze beden eğitimi derslerinin iptaline ve organize spor, spor salonu ve eğlence tesislerinin kapanmasına ve […]
Aarhus Üniversitesi’ndeki bir araştırma ekibi, sıkılmış hissetmenin sadist davranışı tetikleyen bir faktör olabileceğini gösteren kanıtlar buldu. Journal of Personality and Social Psychology: Interpersonal Relations and Group Processes dergisinde yayınlanan makalelerinde grup, farklı ortamlardaki insanlar tarafından yapılan sadist davranışların incelenmesini içeren dokuz benzersiz çalışmayı ve bunu yaparak ne bulduklarını anlatıyor. Önceki araştırmalar, çok sayıda insanın sadist […]
Bir pazarlıkta, ilk teklifiniz ne kadar katı olmalı? Yeni araştırmalar, ilk teklifin nihai sonuç üzerinde önemli bir etkisi olabileceğini ve bir pazarlık için çok uğraşırsanız, geri tepebileceğini gösteriyor. Bir ev, araba veya ikinci el mobilya alıyorsanız, muhtemelen fiyat konusunda pazarlık yapmanız gerekecek, bu nedenle etkili bir şekilde pazarlık yapabilmek size önemli ölçüde para kazandırabilir. Sydney […]
Araştırmacılar, çocukluktaki seçici yeme alışkanlıklarının ötesinde, bu davranışı üniversite öğrencilerinde incelediler. Elsevier tarafından yayınlanan Journal of Nutrition Education and Behavior dergisinde yer alan yeni bir araştırmaya göre, yemek seçenler, seçmeyenlere göre önemli ölçüde daha az lif ve sebze tüketiyor ve daha yüksek düzeyde sosyal fobi bildiriyorlar. Sosyal fobi, günlük aktiviteler sırasında başkaları tarafından değerlendirilme korkusudur. […]
Depresif belirtiler bilişsel bozukluk riskini artırıyor! Araştırmalar, zayıf kardiyovasküler sağlığın beyne giden kan akışına zarar verebileceğini ve bunama riskini artırabileceğini gösteriyor. UC San Francisco tarafından yürütülen yeni bir çalışma ise, zayıf zihinsel sağlığın da biliş üzerinde olumsuz etki yaratabileceğini gösteriyor. Araştırma, depresyon ile bunama arasında bağlantı kuran bir dizi kanıt ekliyor, ancak UCSF çalışması, erken […]
Yetişkinler aniden çocukluklarından kalma acı verici olayları hatırladıklarını iddia ettiklerinde, bu hatıralar büyük olasılıkla doğru mu? Bu soru, on yıllardır psikoloji alanını bulandıran “hafıza savaşlarının” temelini oluşturuyor. Unutulmuş travmatik bir olayın sonradan hatırlanmasının (bu gecikmeli hatırlama olarak biliniyor) güvenilirliğiyle ilgili yapılan uyarılar Amerikan Psikiyatri Birliği gibi önde gelen akıl sağlığı organizasyonları tarafından destekleniyor. Bu şüpheci […]
Pandemi döneminde pop müzik sözde daha hareketli ve neşeli hale gelmiş olsa da, hüzünlü bir şarkı koyup melankolik duyguların sizi kaplamasına izin vermenin tatmin edici bir tarafı var. Psikologlar Jonna Vuoskoski, William Thompson, Doris McIlwain ve Tuomas Eerola’ya göre, bu durum müzik bilimi tarihinin en merak uyandırıcı sorularından birini gündeme getiriyor: İnsanlar neden hüzünlü müzikler […]
2020’deki ABD seçimlerini derin devlet ele geçirdi. 5G baz istasyonları covid-19 yayıyor. Bill Gates insanlara mikroçip yerleştirecek. Geldiğimiz noktada, kıyaslama yapıldığında, Ay’a inişlerin sahte olduğu ya da 51. Bölge gibi komplo teorileri neredeyse eski moda kalıyor. Komplo teorileri kendilerini rahatsız edici şekillerde gösterebiliyor ve gerçek şu ki, yakın zaman öncesine kadar, bunların ardındaki psikolojik mekanizmalar …
Tüm dünyada insanlar renkleri duygularla ilişkilendiriyorlar. Hatta, uluslararası araştırmacılardan oluşan bir ekibin altı kıtadaki 30 ülkede yaşayan 4,598 katılımcıyla yaptığı detaylı bir anketin ulaştığı sonuca göre, dünyanın farklı bölgelerindeki insanlar sıklıkla aynı renkleri aynı duygularla ilişkilendiriyorlar. Psychological Science’da yer alan çalışmada, bilim insanları katılımcılardaninternet üzerinden bir anket doldurmalarını istediler. Anket 20’ye kadar olan duygunun on …
İngiltere’deki Keele Üniversitesi tarafından yapılan büyük çaplı bir araştırm, evli olmayan bireylerin (eşinden ayrılmış, eşini kaybetmiş veya hiç evlenmemiş), evli olanlara oranla kalp damar hastalığından hayatını kaybetme olasılığının % 42, inme nedeniyle hayatını kaybetme olasılığının ise % 55 daha fazla olduğunu ortaya çıkardı. Ayrıca veriler, evli yetişkinlere kıyasla, evli olmayan yetişkinlerin koroner arter hastalığı geliştirme …
Covid-19 pandemisinin ruh sağlığı üzerinde yıkıcı bir etki yapacağını öngörmek için bir kahin olmaya gerek yoktu. Hastalık ya da hastalık korkusu, sosyal izolasyon, ekonomik anlamda güvensizlik, rutinin bozulması ve sevilen insanları kaybetmenin hepsi de depresyon ve anksiyete için bilinen risk faktörleri. Ve şimdi, yapılan çalışmalar da bu öngörüleri doğruladılar. Örneğin, ABD Hastalık Kontrol Ve Önleme …
Nefse hâkim olmanın, sonrasından pişman olacağımız hazdan kaçınmanın ve sabrın, kültürümüzde önemli bir yeri var. Dinimizde de bu yönde öğütler bulunuyor. Peki, hazzı kontrol edip, ertelemenin, yani nefse hâkim olmanın hayatta başarıya yol açtığına ilişkin bilimsel veriler olduğunu biliyor musunuz? Bu yazımızda bu olguyu ele alacağız. Şekerleme, büyük küçük çoğu insanın dayanamayacağı kadar çekicidir. Hele …
Bir bebek, tıpkı ona benzeyen bir oda dolusu pelüş hayvan varken onlardan bir tanesine yöneldiğinde, bu rastgele gibi görünen seçim diğer oyuncaklar için çok kötü bir anlam taşıyor çünkü bebek muhtemelen, seçmediği oyuncaklardan hoşlanmadığına karar vermiş oluyor. Johns Hopkins Üniversitesi tarafından yapılan ve Psychological Science’dayayınlanan bu yeni çalışmanın araştırmacılarından Alex Silver, “Bir seçim yapma eylemi, …
Bunu hepimiz yaptık. Yatmadan hemen önce telefonlarımızda en son haberleri okuduk ve sabaha karşı saat 03:00’te kendimizi okuduğumuz şeyler konusunda kaygılı hissederek uyandık. Sonra yeniden uykuya dalmakta zorlanarak telefonlarımızı tekrar elimize aldık ve kafamızı sosyal medyayla dağıttık. Ertesi gün de, kendimizi bunalmış, kaygılı ve çok yorgun hissederek uyandık. Peki, ama sosyal medya ve kötü uyku …
Risk alma isteğiniz genetik bir temele dayanıyor ve sizi sandığınızdan daha fazla etkileyebiliyor. Aşırı risk alan kişiler genellikle bir kendilerini risk almaya zorlayan bir duyguya kapıldıklarını söylerler. Düzenli olarak yüzlerce metre derinliğe dalan serbest dalış dünya rekortmeni William Trubridge bu duyguyu, “irademin ötesine geçerek beni benden alıyor” diye açıklıyor. Çoğumuz bu duyguya aşinayız. Fakat hepimiz aynı …
ABD ve daha birçok Batı kültürünün mitolojisinde, bir hayalet veya ruh ölü bir insanın yaşayan dünyayla etkileşim kurması anlamına geliyor. Hikayelerde bir hayalet fısıldayabiliyor ya da inleyebiliyor, bir şeylerin hareket etmesine ya da düşmesine neden olabiliyor, elektronik aletlere müdahale edebiliyor ve hatta gölgeler içinde, bulanık ya da şeffaf bir figür halinde görünebiliyor. Hayalet hikayeleri eğlenceli …
McGill Üniversitesi ve Vancouver Ekonomi Okulu’ndan mutluluk üzerine araştırma yapan bir ekip, Kanada’daki nüfusun refah düzeyi üzerine bir çalışma raporu yayınladı. Ulusal düzeyde yürütülen anket çalışmalarında toplanan 400.000 yanıt, ülkenin tüm coğrafyasını temsil eden 1.200’den fazla topluluğun refah düzeyini belirlemede kullanıldı. Toplum düzeyinde mutlulukla ilişkilendirilen faktörlerin neler olduğunu tespit için, Kanada’daki nüfus sayımından elde edilen rakamların …
Mükemmel bir dünyada, biz hem başarılardan hem de başarısızlıklardan aynı şekilde öğrenirdik. Ama maalesef ki, beyin bu şekilde çalışmıyor ve bazı deneyimlerden diğerlerinden olduğundan daha fazla şey öğreniyor. Bueğilimlerin ve yanlılıkların bazıları zaten tanıdık gelebilir: Bir olumluluk yanlılığı, ödüllerin bizim için cezalardan daha ağır basmasına neden olabiliyor. Ve bir doğrulama yanlılığı, bizim en baştan doğru …
Çin’de bulunan Shaanxi Normal Üniversitesi’nden bir araştırmacılar grubu, romantik bir ilişki içindeki çiftlerin yaratıcı görevler üzerinde rastgele eşleştirilmiş insanlardan daha iyi bir performans gösterebilme olasılığını incelemek için bir çalışma yaptı. Current Psychology’de yayınlanan bulgular, sevgililerin ortak yapılan yaratıcı görevler üzerinde yabancılardan çok daha iyi bir şekilde iş birliği yaptığını gösteriyor. Araştırmacılardan Haijun Duan, “Katılımcıları birbirine …
Ergenlik ve yetişkinlik dönemleri arasında insanlar birçok değişimden geçiyor. İşler, pişmanlık veren saç kesimleri ve ilişkiler gelip gidiyor. Peki, ya özünüzde kim olduğunuz? Yaşınız ilerledikçe kişiliğiniz de değişiyor mu? Kişiye özgü olan düşünce, duygu ve davranış kalıplarına kişilik deniyor. İnsanlar kişiliğin sabit ve değişmez olduğunu düşünme eğilimindeler ama psikologlara göre durum bu değil. Illinois Üniversitesi’nden …
Bir salgın hastalık insanların dikkatini üzerine topladığında, endişeli insanların yeni sağlık riskini anlamak için acele etmesiyle birlikte ortada dolaşan acemice öneriler, eksik ve kusurlu çareler ve yanlış teoriler genellikle tıp uzmanlarının verdiği uygun tavsiyelerin önüne geçiyor. Karşı karşıya olduğumuz mevcut kriz de buna bir istisna değil. Aniden ortaya çıkan yeni ve yüksek derecede bulaşıcı olan …
Yakın zaman önce yapılan bir çalışmaya göre, sosyal medyada paylaşımlaryapan insanlar, beyinlerini farelerde yiyecek ararken oluşan aynı ödüllendirici duygu arayışına koşulluyorlar. Uluslararası bilim insanlarından oluşan bir ekibin kullandığı hesaplamalı bir model, onların bir insanın sosyal medyada paylaşım yapma sayısı ve aldığı “beğeni” miktarı arasındaki direkt korelasyonu keşfetmesine yardımcı oldu. Ardından, araştırmacılar bunu farelerin yiyecek ararken …
Voynich, asırlar boyunca, kimsenin sırrını çözmeyi başaramadığı kitap oldu. Fakat yapay zeka sayesinde artık okunabiliyor. Dünyanın en gizemli kitabı olarak kabul edilen Voynich el yazması, tuhaf şemaların ve resimlerin eşlik ettiği karmaşık, bilinmeyen bir dilde yazılmış olan 240 sayfalık şifreli bir metinden oluşuyor. 1912’de Wilfrid Voynich adında Polonyalı bir kitapçının kitabı şans eseri bulup …