Haberler
Bilim & Teknoloji
Yaşam
Kültür & Sanat
Haberler
Bilim & Teknoloji
Kültür & Sanat
Gutenberg Galaksisi: McLuhan'ın kült kitabını özetledik
Marshall McLuhan’ın “Gutenberg Galaksisi” adlı kitabı, tam 62 yıldır iletişim bilimlerinin temel metinleri arasında yer alıyor. Matbaayla doğan kitle medyasının insanlığın kültürünü nasıl dönüştürdüğünü ele alan ve “küresel köy” kavramını ilk kez ortaya atan Gutenberg Galaksisi, “mecra mesajdır” gibi ünlü vecizeler de barındırıyor. Gazetecilik için önemli metinleri yayımladığımız “Temeller” yazı dizisinde bu kez Gutenberg Galaksisi’nin […]
Sabahattin Ali cinayetinin belgeleri, ilk kez gazeteci Gökçer Tahincioğlu'nun romanında
Gazeteci-yazar Gökçer Tahincioğlu’nun 8 Eylül’de piyasaya çıkan “Sabahattin Ali’yi Ben Öldürdüm” adlı romanında, daha önce yayımlanmamış resmî belgeler de var. Roman, 1948’te işlenen cinayeti, bugüne dair kurgusal bir hikâye eşliğinde anlatıyor. T24 Ankara Temsilcisi Gökçer Tahincioğlu‘nun son romanındaki “Sabahattin Ali belgeleri” hakkında T24’te Siber Yükler imzasıyla dün yayımlanan haberde özetle şu bilgiler verildi: İletişim Yayınları […]
İbrahim Müteferrika kimdir? İlk matbaa ne zaman kuruldu?
Macar asıllı İbrahim Müteferrika, 18. yüzyıl başında geldiği Osmanlı başkenti İstanbul’da, “oynar” harflerle baskı yapabilen bir matbaa kuran ilk Müslüman olarak tarihe geçti. İbrahim Müteferrika, Sultan Üçüncü Ahmed’i ikna etmek için matbaanın faydalarını anlattığı raporda, “Birçok mühim kitabın teksiri, avam ve havas için faydalıdır” ifadesiyle bu teknolojinin hem halk hem de seçkinler için yararına dikkat […]
Bir gazeteci ajanın sıradışı yaşamı: James Bond'un yaratıcısı Ian Fleming
James Bond karakterini yaratan Ian Fleming çalışma hayatına gazetecilikle başlamış, 2. Dünya Savaşı sırasında İngiliz donanmasında istihbarat teğmeni olarak Avrupa’da önemli operasyonlara imza atmış ve 1955’teki “6-7 Eylül Olayları” sırasında şüpheli bir şekilde İstanbul’da bulunmuştu. “007” kod adlı kurgusal karakteri, İngiltere’nin “tehdit” olarak gördüğü Mustafa Kemal’i izlemek üzere 1920’lerin başında Türkiye’ye gönderilen bir İngiliz ajanından […]
10 gazetecinin “keşke daha önce okusaydım” dediği 10 kitap
“Keşke daha önce okusaydım” dedikleri kitapları 10 gazeteciye sorduk. Araştırmacı gazetecilik, tarih, dil, coğrafya, mizah, medya analizi ve roman türlerinde eserler içeren 10 kitaplık renkli bir liste ortaya çıktı. Hemen hemen hepimizin karşılaştığı bir durumdur. Bir kitabı okuduktan sonra keşke daha önce okusaydım dediğimiz. Bu genelde pozitif bir hayıflanma olur. Kitap biter, ondan aldığımız haz […]
istos 10 yaşında: Okurla yol arkadaşlığı yapmamız gerekiyor
Türkiye’deki Rum topluluğunun bağımsız yayınevi istos, 10 yaşına girdi. Kendi ifadesiyle “on yıllarca kesintiye uğramış bir yayın geleneğini Türkçe, Yunanca ve çiftdilli kitaplarıyla yeniden canlandıran” istos’un kurucularından yazar Foti Benlisoy ile 10 yıldır devam eden serüveni konuştuk. Benlisoy, “Böyle bir alanda var kalabilmek için okurla ciddi bir iletişim hâlinde olmamız, hatta bir tür yol arkadaşlığı […]
Anti kütüphane: Aldığınız kitapların kaçını okudunuz?
“Anti kütüphane” (İngilizce antilibrary), satın alınıp henüz okunmayan kitaplardan oluşan koleksiyon anlamına geliyor. Yazar Nassim Nicholas Taleb’in ortaya attığı bu kavramı, gazeteci Yenal Bilgici ve kitap alışverişi videolarıyla kütüphanesini büyüten sinema yazarı, senarist ve yönetmen Melikşah Altuntaş ile konuştuk. Anti kütüphane kavramıyla ilişkili tsundoku ve bibliyomaniyi de atlamadık. “Bir gün bir kitap okudum ve bütün […]
Halk kütüphanelerinde en çok bulunan kitap: Kemalettin Tuğcu'dan Yetim Malı
Halk kütüphanelerinde en fazla nüshası bulunan kitapları Kültür ve Turizm Bakanlığı’na sorduk. Gelen yanıta göre birinci sırada, Kemalettin Tuğcu’nun yazdığı “Yetim Malı” var. İlk 10’da çoğunluğu oluşturan çocuk kitaplarının arasında “Polonya Edebiyatında Aydınlanma, Romantizm, Realizm” adlı yapıt dikkat çekiyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Journo’nun sorusuna verdiği yazılı yanıtta, “halk kütüphanelerindeki […]
Gazetecilerden kitap önerileri: "Okudum ve hayatım değişti" dediğimiz 20 eser
10 gazeteciden, genç meslektaşlarına 2’şer kitap önermelerini istedik. Ortaya 20 kitaplık bir liste çıktı. Mini anketimize katılan gazeteciler: Orhan Erinç, Çiğdem Toker, Özge Mumcu Aybars, Büşra Sanay, Nilay Örnek, Hazal Ocak, Murat Sabuncu, Gökçer Tahincioğlu, Timur Soykan ve Barış Terkoğlu. “Bir gün bir kitap okudum ve bütün hayatım değişti…” Sıkı okurların vardır böyle kitapları ve […]
Noktalama işaretleri İstanbul'da icat edilmişti: Nokta ve virgülün kısa tarihi
Noktalama işaretlerinin mucidi, yaklaşık 2.300 yıl önce İstanbul’da doğan Aristofanes idi. Noktanın, virgülün ve noktalı virgülün “kısa” tarihi “Bizantiyonlu” bu dilbilimciye uzanıyor. 15. yüzyılda matbaanın icadıyla bir düzene kavuşan noktalama işaretleri, 19. yüzyılda dünyaya yayıldı. En eski Türkçe metinlerden olan Orhun Yazıtları’ndaki basit noktalama, yüzlerce yıl bir sisteme oturmadı. 1860 yılında İstanbullu gazeteci Şinasi’nin yazdığı […]
Atatürk’ün okuduğu kitaplar: İşaretleyip not aldığı 195 eseri inceledik
Cepheden cepheye koştuğu günlerde bile okumaktan vazgeçmeyen Mustafa Kemal Atatürk’ün binlerce kitabı vardı. Sayfalarını işaretlediği, üstüne notlar aldığı 195 kitabın konularını ve dillerini inceledik. Ulu Önder’i, “doğum günüm” dediği 19 Mayıs’ta, ufkunun genişliğini gösteren bu kitaplarla anıyoruz. Selanik’teki çocukluğundan, Manastır’daki gençlik çağına; ardından Libya’dan Çanakkale’ye, Kafkasya’dan Filisten’e uzanan savaş yıllarına, sonrasında İstanbul’a, Samsun’a, Ankara’ya… Okuma […]
1950 kuşağından bugüne eleştiri: Mesaj kayboldu, reklam değeri öne çıktı
Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nın bu yılki teması “Edebiyatımızda 50 Kuşağı” oldu. Türkiye’de son yarım asırda iletişim ve sanat alanında yaşanan büyük dönüşümü, fuarın onur konuğu Adnan Özyalçıner ve aynı kuşağın bir diğer ünlü edebiyatçısı Ferit Edgü ile konuştuk. Özyalçıner, günümüzde estetik açıdan güzel eserler ortaya konsa da, bunların iletisi olmamasından şikâyetçi. Edgü ise “her kesimde, […]
Sahafların muhteşem dönüşü: Dijitalleşen kazanıyor
Dijitalleşmeye uyum sağlayan sahafları COVID-19 salgını da yıkamadı. Son yıllarda Türkiye’nin dört bir yanında onlarca yeni sahaf dükkânı açıldı. Konuştuğumuz bir sahaf “Kitabın tadı başka” derken bir başkası, yaşananları “plakların dönüşüne” benzetti. Sahaf festivallerinin ayı olan eylül gelmişken bu mesleğin erbabını dinledik. Yazılı kâğıt, tomar, kitap anlamına gelen Arapça “sahife” (sayfa) sözcüğüyle aynı köke sahip […]
Tabletin çocuklara yararı keşfedildi: Okumayı öğrenmek e-kitapla daha kolay
Tablet kullanımının çocuklar için faydaları ve zararları, bilim dünyasının medya araştırmaları alanındaki çalışmalarında odak noktası olmayı sürdürüyor. MIT Technology Review’un haberleştirdiği yeni bir çalışmada, pek de alışık olmadığımız türden sonuçlar elde edildi. Buna göre çocuklar okumayı, kağıda kıyasla elektronik ekranlardan daha hızlı öğrenebiliyor. Araştırmada iPadler gibi tabletlerin yanı sıra, Kindle gibi statik e-kitap okuyucular da […]
Pazarlamacıların uydurması da olsa: En iyi 10 plaj kitabı
Gazetelerin “en iyi plaj kitapları” listelerini yayımlama sezonu açıldı. Yaklaşık 30 yıl öncesine dek “plaj kitabı” diye bir kategori yoktu. Eleştirmenlere göre bu, “pazarlamacıların uydurduğu bir kavram…” Yine de amme hizmetine kendisini adayan Journo ekibi olarak “en iyi 10 plaj kitabı” listemizi sizlerle paylaşalım istedik. Bugün Google’a “plaj kitabı” yazdığınızda, Hürriyet gazetesinin “En iyi 10 […]
Yazdan korkmak: Sultan Komut'un Öte'si
İyi bir öykü kitabı okuduğumda ne yapacağımı şaşırıyorum. Evi havalandırıyorum, odalarda duramıyorum. Tweet atmak, Instagram’da resim paylaşmak, iyi öyküler okuyabileceğini düşündüğüm insanları darlamak. Yok yetmiyor. Ancak ve ancak o kitap üzerine bir yazı yazmak beni bu yaz kurtarabilirdi, başka çarem yoktu. Geçtiğimiz üç yıl içinde Oğuzhan Yeşiltuna’nın Ev Yapımı Hüzünler, Banu Özyürek’in Bir Günü Bitirme […]
Nehir söyleşi kitapları gazetecilik mi? 3 uzman 4 soruda yanıtladı
“Nehir söyleşi” kitaplarıyla ilgili bir kafa karışıklığı var. Çoğunu gazetecilerin yazdığı bu kitapların türü ne, biyografi mi? Nehir söyleşileri hazırlarken hangi gazetecilik teknikleri kullanılıyor? Ortaya sahiden gazetecilik ürünleri mi çıkıyor? Kitabın “sahibi” gazeteci mi oluyor, yoksa söyleşi yapılan kişi mi? İşte bu 4 soruyu, nehir söyleşi alanında ürün veren, yazarlık ve editörlük yapan 3 isme […]
Sadece dekor değil: İyi bir kitaplık nasıl kurulur?
“Evde Kal” günlerinde, canlı bağlantılarda kişisel kütüphaneler fazla “görünür” olunca tartışma başladı. Gösteriş mi, mecburiyet mi? Hızla kutuplaşmaya dönen tartışmaya çok dokunmadan 10 adımda ilerleyelim: Bu kitaplıkların iyisi kötüsü olur mu? Olursa nasıl olur? Kutuplaşma artık milli sporumuz. Bunu bir defa kabul edelim. Öyle “yüzde 50’yi evde zor tutuyorum” kutuplaşması da değil sadece. Biz artık […]
Romanlardaki gazeteciler: 100 yıl önce iletişim fakültesi yoktu, basını edebiyatçılar kurdu
“Türk Romanında Basın Hayatı (1872-1940)” adlı 632 sayfalık kitabı geçtiğimiz aylarda Gazeteciler Cemiyeti Yayınları’ndan çıkan Dr. Tayfun Haykır’a göre Türkiye’de basının kurulmasında edebiyatçılar öncü oldu. “O dönem bir gazetecilik ya da iletişim okulu olmadığı için gazetecilik misyonunu edip entelektüelite üstlenmiş” diyen Haykır ile kitabını konuştuk. Ayrıca basın tarihimizi daha iyi anlamak için okunabilecek romanları da […]