Haberler
Bilim & Teknoloji
Yaşam
Kültür & Sanat
Haberler
Bilim & Teknoloji
Kültür & Sanat
Cumhuriyet tarihi boyunca kurulan önemli popüler müzik orkestralarının, grupların öykülerini 14 yıllık çalışmayla bir araya getiren Cumhur Canbazoğlu, “Tuğla gibi kitap hayal etmiştim, yayımcı bulamayınca internette erişime açtım” diyor. 2300 biyografiden oluşan Orkestra ve Gruplar Tarihi adlı web sitesi okurların sağlayacağı bilgi ve belgelerle genişleyecek. “Günlerin İçinden Canım: Ne zaman ve ne vesileyle başladınız,Read More
Geleneksel Türk müziğinde kemanıyla ekol oluşturan Hakkı Derman, ustalarla çalışarak öğrenmiş, radyo konserleriyle ismini duyurmuş, konservatuvarda ders vermişti. 1972’de 65 yaşında hayata veda ettiğinde geriye gelecek kuşaklara örnek oluşturacak pek çok icra bırakmıştı. Vefatından yedi yıl önce saz arkadaşlarından Hilmi Rit’le söyleşisinde hayat öyküsünü, Atatürk’le anılarını anlatıyor. Musikimizin öyle şöhretleri vardır ki, değerleri, kıymetliRead More
İzmir yetimhanelerinde büyüyen şarkıcı Dairo Moreno, 1957 yılında, 36 yaşında kazandığı Monte Carlo Şarkı Yarışması’yla Avrupa’da aniden şöhrete ulaşmıştı. Plaklar, aralarında Brigitte Bardot’un bulunduğu ünlü oyuncularla çevirdiği filmler birbirini izlemişti. Vatanından ayrıldıktan 13 yıl sonra dönüp İstanbul ve İzmir’de konserler veren şarkıcı Türk vatandaşı olmaktan gurur duyduğunu söylüyor, bir zamanlar Orhan Veli’yle otelde oda arkadaşıRead More
20.yy’ın başında çoğunlukla halk müziği çalgısı kabul edilen gitarı klasik müziğe kazandıran, de Falla, Villa-Lobos, Castelnuovo-Tadesco gibi bestecilere yakınlığıyla repertuvarın gelişmesine katkıda bulunan Segovia ölümünden kısa süre önce yapılan röportajda müzik serüvenini anlatıyor. Gitar dışında hangi konulara ilgi duyuyorsunuz? – Müzisyen olmasaydım ressam olurdum. Biliyorsunuz en büyük oğlum Andres Segovia bu sanatı benden miras aldı,Read More
20.yy’ın efsanevi piyanistlerinden Artur Rubinstein, Chopin yorumlarıyla tarihe geçmiş ve 89 yaşında göz sağlığı nedeniyle sahneden çekilene kadar konserlerini sürdürmüştü. 1966’da, 77 yaşında yapılan röportajda kayıt teknolojisinin yorum sanatını olumsuz etkilediğini söylüyor: “Genç piyanistler plaktaki şaşmazlığın etkisinde, plaktan kötü çalmak endişesiyle tekniğe odaklanıp yorum için gerekli heyecanı kaybediyorlar.” 77 yaşındaki Artur Rubinstein, konser vermekRead More
“Bir İhtimal Daha Var” şarkısının bestecisi, Ahmet Rasim‘in torunu, Muzika-i Humayun’dan Udi Nihat Bey’in oğlu Osman Nihat Akın, İstanbul ziyaretlerinden birinde, İtalyan Kahvesi’nde (Degüstasyon) akşam sofrasında soruları yanıtlıyor. Akın, 1959’da, 54 yaşında akciğer kanserinden vefat ettiğinde geriye çoğunun güftesi de kendisine ait 38 şarkı bırakmıştı. Müziğe nasıl başladınız? – Bende musiki merakı çok küçükRead More
Hayatı TV dizilerine konu olan 1950’lerin popüler opera yıldızı Ayhan Aydan şöhretini sahne kadar hareketli özel hayatına borçluydu. 18 yaşında, ünlü orkestra şefi ve besteci Hasan Ferit Alnar’la evlenmiş ardından dönemin başbakanı Adnan Menderes’le ilişki kurup sahnede hakimiyet oluşturmuştu. Bu nedenle Ankara Devlet Operası’nda tutunamayan Leyla Gencer ve Suna Korad şanslarını Avrupa’da denemek zorunda kalmıştı.Read More
Santa Cecilia Konservatuvarı’ndan mezuniyetinin ardından İspanya ve ABD’de çalışmalarını sürdüren, Roma Konservatuvarı’nda ders veren Ayhan Turan, 20 yıl sonra hata yaptığını fark edip hayal kırıklığı yaşamıştı. Sonraki 15 yıl sorunu ve çözümlerini araştırıp Türk Keman Metodu’nu yazmıştı. İstanbul Konservatuvarı’nda bu metodu uygulamasına izin verilmeyince Türk Müziği Konservatuvarı’nda derslere başlayıp Cihat Aşkın, Hakan Şensoy gibi kuşaklarınınRead More
Akademisyen babasının hayaliydi: İyi bir piyanist, iyi bir sanatçı olacaktı. Özel derslerle piyanoyu öğrendi. 12 yaşında Alis Manukyan’a eşlik edecek düzeye gelmişti. Heidelberg ve İstanbul Konservatuvarı’nda öğrenim gördü. 1979’da parmakları iflas edince sahneyi bıraktı, kalemi aldı. Derin kültürü, analiz bilgisiyle müzik literatürümüze önemli kitaplar kazandırdı. 70’li yaşlarda zihni demansa tutsak düşmeseydi Türkçeye pek çok eserRead More
Genç Cumhuriyet’in 1930’larda ulusal müzik eğitimine çağdaş yön vermek amacıyla Avrupa’dan Joseph Marx, Paul Hindemith gibi önemli isimleri davet etmesi Türkiye’deki bazı müzikçilerin tepkisini çekmişti. 1933’te kamuoyunda tartışmanın yoğunlaşması üzerine Peyami Safa’nın girişimiyle Cumhuriyet gazetesi anket başlatmıştı. Operet bestecisi Muhlis Sabahattin, gazetenin sorularını yanıtlarken öncelikle nitelikli müzik dinleyicisi yaratılması gerektiğini söylüyor, müzik üretiminin ulusal değerlerdenRead More
Yıl 1966. Başarılı bir Avrupa turnesinden dönüşte, takdirle karşılanmaya bekleyen Suna Kan, Esenboğa Havalimanı’nda sorguya çekiliyor. Nedeni ihbar. “Altı dolar yevmiyeyle Avrupa’yı dolaşıp ülkemize gurur verecek konserlerden sonra çiçekle karşılanmayı beklerken gümrükte kaçakçı gibi saatlerce beklettiler” diyor. Üç turne anısı anlatıyor. Ankara’da Bahçelievler, Birinci Cadde, 96 numaralı apartmana yaklaşınca, güzel ama çok güzel bir kemanRead More
Radyoda sesini duyuran ilk geleneksel Türk müziği solisti kadın kemancı Enise Can, pek çok önemli müzik derneğinin kurucusu, yetenekli gencin öğretmeniydi. 1953’te, sanatta 50’nci yılını kutlarken ”Udi Ali Rifat Bey, Hoca Ziya Bey, Leon Hanciyan Efendi, Tanburi Hikmet Bey, Udî Nevres Bey gibi yüksek sanatkârların hepsinden feyiz almış olmakla övündüm. Bu sanat adamlarının hepsiyle beraberRead More
Nuri Duyguer, 20.yy başında geleneksel Türk müziğinin öncü kemancılarındandı. Darülelhan’da ders verdi, Şark Musiki Cemiyeti’nin kurucuları arasında yer aldı. 1932’de, 56 yaşında Hikmet Feridun Es’in sorularını kısmen sözlü, kısmen yazılı yanıtlarken Münir Nurettin Selçuk’u suçluyor: “Klasik musikimizi kimse anlamıyor diye harcıalem şarkılar okuyor.” Musiki üstatlarımızdan Sinekemani Nuri Bey’le görüşmeye gidiyordum. Yoğurtçu Çayırı’nın önünden değil, CevizlikRead More
1965 sonbaharında, yedeksubaylık ön eğitimini tamamladıktan sonra, görev yerini belirlemek amacıyla çektiği kurada Sarıkamış’ın çıkması Okan Demiriş’in hayatında yeni bir pencere açmıştı. Doğunun doğasıyla büyülenen besteci gözlemlerini çadırda, kışlada müziğe dönüştürdü. Pasinler Süiti ve Doğu Süiti’ndeki dili sonraki eserlerini de etkileyecekti. Besteci iki eserin öyküsünü 1972’de Nurhan Olcayto’ya anlatmıştı… Eserlerimin bir çoğunun Doğu Anadolu’dan isimlerRead More
1936’da Hitler iktidarından kaçıp Türkiye’ye gelen kemancı, viyolacı Walter Gerhardt, Ankara Devlet Konservatuvarı’nda ders vermiş, bir Türk sopranoyla evlenmiş, Suna Kan’ın öğretmenliğini yapmıştı. Gerhardt, 1942’de yapılan röportajda Türk bestecilerini de değerlendirmişti. Walter Gerhardt, Saray Sineması’nda unutulmaz bir keman konseri verdikten sonra Ankara Devlet Konservatuvarı’ndaki vazifesinin başına döndü. Kemanındaki iktidar kadar sosyal terbiye ve sanat olgunluğunaRead More
1964 yılında, 30 yaşına yaklaşan Suna Kan yurtdışındaki konserlerini sürdürürken diğer yandan fırsat buldukça Sinop’tan Tatvan’a Türkiye’nin dört bir yanına gidip çoksesli müziğin yayılmasını sağlamaya çalışıyordu. Kan’a göre çağdaş Türk yorumcularının bir diğer görevi iyi ya da kötü ayrımı yapmadan bestecilerimizin eserlerini seslendirmek, onlara şevk vermekti. Son günlerde İstanbul ve Ankara’da başarılı iki resital veren,Read More
Piyanist, besteci ve akademisyen İnci Yakar Birol “Kendimi kısaca müzisyen olarak tanımlamayı tercih ederim” diyor. Birol yeni albümünü ve müzik yaklaşımını anlattı.
1885’te İngiltere’ye ikinci konser turnesine çıkan Dvorak, Kraliçe Victoria’nın yanı sıra gazetecilerle de bir araya gelmişti. “Kasabın oğluyum, hayvan kesmesini bilirim” diye başlayıp hayatını sansürsüz anlatmıştı. “1841’de Mühlhausen’da, yani Bohemya’da doğdum” dedi Pann (Bay) Dvorak. “Köyümüz Nelahozeves, Prag kentine 30 kilometre uzakta. Ailem yoksuldu. Babam hala hayatta. Kasaptı. Ülkemizde her hancı aynı zamanda kasaplık yapmakRead More
Elektronik müzikle icracıyı ortadan kaldırıp doğrudan dinleyiciye ulaşmayı hedefleyen İlhan Mimaroğlu, 1972 sonbaharında İstanbul Devlet Operası Müzik Kulübü’nün konuğu olmuştu. Faruk Yener’le söyleşisinde elektronik müziğin avantajlarını ve sorunlarını anlatmıştı. Mimaroğlu “Elektronik müzik bestecinin ortamıdır, icracıya yer yoktur” diyor. Besteci 2012’de 86 yaşında hayata veda etmişti. Faruk Yener: Bugünkü konuşmamızı İlhan Mimaroğlu ve elektronik müziğeRead More
Kemancı Özcan Ulucan ve kardeşi piyanist Birsen Ulucan sahnedeki beraberliklerinin 40’ıncı yılını resital albümüyle kutluyor. “Saga”dan sekiz yıl sonra pandemi koşullarında kaydettikleri ikinci albümlerinde Mozart, Debussy ve Strauss’un eserlerini seslendiriyorlar. Taze yorum arayışının zorlu bir uğraş olduğunu söyleyen Birsen Ulucan “Detaylar üzerine bizim kadar tartışmak pek çok yorumcuya zaman kaybı gelebilir. Yaşanan gerginliği gereksiz bulabilirler”Read More
Çok kimse, hatta olgun gönüllü saydığımız adamlar bile onu belası çok bir sevgiliye benzetir. Evet, Neyzen, yangın gibi pahalı bir ışıktır. Fakat bu aydınlıkta seyredilen öyle harikalar var ki insanı fedakâr olmaya sürükler. Onun hiddeti başka türlü güzel, bedduası, bühtanı, küfrü, hicvi başka türlü güzeldir. Sazlı sözlü bir topluluktan dönüyordum. Kalamış Koyu’nda sular henüz ağarıyor,Read More
Klasik kemençenin 1950’li yıllardaki önde gelen virtüözlerindendi. İstanbul’da doğdu. Ayvalık’ta, çocukluk döneminde kemençe çalmaya başladı. 1942’de girdiği Ankara Radyosu’nda şöhrete kavuştu. Radyo yayınlarının yanı sıra dört çocuk yetiştirdi, pek çok yetenekli gence ders verip müziğe kazandırdı. Virtüözitesiyle tarihe geçtiği halde en sevmediği şey taksim yapmaktı… Kemençeye nasıl başladınız? – Amcam musikiye çok meraklıydı. Zamanın musikiRead More
Geleneksel Türk müziğinde şarkı geleneğinin ilk önemli bestecilerindendi Hacı Arif Bey. 54 yıllık ömründen geriye kalan eserler yüzyılları aşıp günümüze ulaştı. Ruşen Ferit, saz eseri besteciliğinde yeterli bulmadığı üstadın şarkı bestecisi olarak özelliklerini anlatıyor. “Hacı Arif Bey’in şarkılarında hüzün ve ıstırabın, tazallümün, yalvarmanın ve nihayet ayrılılık hicranı, hüsranının melodi haline getirilmiş birer ifadesidir” diyor. AnkaraRead More
2022’de 97’nci yaşını kutlayan tıp doktoru ve koro şefi Nevzat Atlığ, geleneksel Türk müziğini gazino geleneğinden uzaklaştırıp derinlikli icrayı ön plana çıkarma konusundaki çabasıyla kültür tarihimize geçti. Atlığ “Bu benim ömrümün özeti” diyor. Süleyman Seyfi Öğün – Musikiyle merak kurduğunuz muhitleri ve bunların sizin sosyalleşme tarihinizde yarattığı tesirleri çok merak ediyorum. Gençliğinizden itibaren İstanbul’da neRead More
Tanzimat Dönemi’nin önde gelen bestecilerinden Hacı Arif Bey, 53 yaşında hayata veda ederken geriye ömrünü birkaç kez katlayacak, kuşaklar boyunca söylenecek pek çok şarkı bırakmıştı. Müziksever edebiyat öğretmeni Hakkı Süha Gezgin, “yıllardır gür bir kaynak cömertliğiyle akan” Hacı Arif Bey’e saygılarını sunarken “Usül değiştirme konusunda eşi, benzeri yoktur” diyor. Bazı ressamlar şu veya bu rengiRead More
1932’de, yıldızının parladığı günlerde Vakit gazetesinde yayımlanan röportajda Yesari Asım Bey bestelerinde ağdalı dilden uzak durduğunu, eserlerinde güncel olaylardan yola çıkmak yerine hayal dünyasını yansıttığını anlatıyor. Yesari Asım Bey, musiki ile söylemek, çalmak, yazmak ve bestelemek gibi üç-dört koldan alakadar… Fakat bu alakası en çok bestelemekte ortaya çıkıyor. Piyasanın en geçer şarkıları, halk tarafından enRead More
1950 yılının son günlerinde Türkiye’ye konser vermek üzere gelen 20.yy’ın efsanevi çellistlerinden Gaspar Cassado, İstanbul Belediye Konservatuvarı’nı ziyaret eder. Muhtemelen çellist ve konservatuvar öğretmenlerinden Muhittin Sadak‘ın girişimiyle gerçekleşen bu ziyarette Cassado, yerel yönetimin desteğiyle yetenekli öğrencilere ücretsiz yatılı müzik eğitimi verilen okuldan etkilenir. Kemancı Ayhan Turan, çellist Halil Turgut gibi öğrencilerden, çello öğretmeni Feyha Talay’danRead More
Konser piyanistliğini Viyana’da hiçbir kuruma bağlı kalmaksızın, destek almadan sürdürüyor Emre Yavuz. 2017’de, Beethoven Yarışması’ndaki icrasıyla Bössendorfer sanatçıları arasına girdi, firmanın desteğiyle 2020’de Almanya’da Rahmaninov’un eserlerinden oluşan ilk albümünü yayımladı. Viyana’yı pırıltılı imajının ötesinde dekadent ve kozmopolit yönleriyle ele alacak ikinci albümünü pandemi nedeniyle ertelemek zorunda kaldı. Bir süredir Ravel repertuvarına odaklanmış durumda. 21 Ekim’deRead More
“Benim gönlüm sarhoştur yıldızların altında”, “Kapıldım gidiyorum bahtımın rüzgârına” gibi sevilen şarkıların bestecisi Kaptanzade Ali Rıza Bey, 1934 Şubatı’nda konsere gittiği Edremit’te geçirdiği kalp krizi sonucunda 53 yaşında hayata veda etmiş, kişisel eşyalarına bile sahip çıkan olmamıştı. “Kafkasya Dağlarında Çiçekler Açar” marşı daha sonra farklı sözlerle İzmir Marşı’na dönüştürüldüğünde ismi buharlaşıvermişti. Ali Rıza Bey, ölümündenRead More
İstanbullu ilk önemli uluslararası piyano virtüözü Faik Della Sudda, 19.yy’ın sonunda Avrupa’nın önde gelen başkentlerinde sahneye çıkmış, konserleri basına “üstün yetenekli Türk”, “piyanonun harika ustaları arasında” gibi övgülerle, besteleri ise “gayet zarif ve renkli” gibi değerlendirmelerle yansımıştı. Ömer Eğecioğlu, 10 yılda üç kez ele alıp adım adım genişlettiği “Franz Liszt’in İstanbullu Öğrencisi”nde müzik tarihimizin unutulmamasıRead More
1987’de Ece Ayhan’la buluşan besteci İlhan Usmanbaş, şairin daldan dala atlayan sorularını özenle yanıtlamıştı. Söz atonaliteden açılınca ton dışına çıkmanın kendisine her zaman çekici geldiğini belirtip “Sistematik atonal dönemim 1954’te başladı, 1957’de müziğime rastlansal ögeler girdi” demişti. Ece Ayhan — Krzysztof Penderecki’nin İstanbul’da çalınan “Leh Requiemi”ne girmeden önce size bir “metin” okuyacağım: “19. yüzyılda Türk-LehRead More
1986’da şair Ece Ayhan’ın sorularını yanıtlayan piyanist, besteci Emin Fındıkoğlu kısa bir söyleşide caz tarihine, iyi bir müziksever olmanın gereklerine ve Türkiye’nin gerçeklerine değiniyor. Ece Ayhan — Caz müziği, bir söylentiye göre, New Orleans’ta ıskartaya çıkarılmış bandoların çalgılarından çıkmıştır. Emin Fındıkoğlu — O, “yürüyen bando”dur. Bizde yerini Batı’daki gibi konser bandoları alabilse. EA — HerRead More
Türkiye’de doğup dünya sahnelerinde başarılarını sergileyen, Paris’ten New York, Londra’ya övgü alan ilk kadın piyanist – bestecimiz Koharik Gazarosyan 1967’de, 59 yaşında vefat etmişti. 1951 yılında, Paris ve Londra’da Bach’a ithaf ettiği tek tona odaklı, iddialı resitallerinin ardından İstanbul’da Ermenice yayımlanan Kulis dergisine kişisel öyküsünü ve müziğe bakışını anlatmıştı. Bugün diasporada pek çok sanat dalındanRead More
“Unutamam Seni”, “Kalbimin Sahibi Sensin” gibi unutulmaz şarkıların bestecisi Şekip Ayhan Özışık, 1981’de 49 yaşında hayata veda ettiğinde geriye 60 civarında eser bırakmıştı. Hayatını anlattığı bu röportajda gece saatlerinde beste yaptığını, kendi sesini bulana kadar çok sayıda şarkısını yırtıp attığını söylüyor. 1932 senesinde Ankara’da dünyaya gelmişim. İlk tahsilimi Ankara’da yaptım. Ailemle İstanbul’a gelip yerleşince HaydarpaşaRead More
Denizkızı Eftalya, 1933 yılında şöhretinin doruğundaydı. Kapısını çalan gazeteci Hikmet Feridun Es’i evinde ağırladı, eşi besteci ve kemancı Sadi Işılay’ın pişirdiği yassı kadayıfı ikram etti. Kadayıf eşliğinde yapılan röportajda çocukluk günlerini, haftada 4,5 saat şarkı söyleyerek elde ettiği astronomik geliri, sesinin günlük yaşamda yarattığı mucizeleri anlattı… Eftalya, altı yıl sonra Boğaziçi’nde deniz üstünde verdiği konserRead More
Udi Yorgo Bacanos, aynı zamanda piyano çalıyordu. Virtüözitesinde muhtemelen piyanodan gelen el esnekliğinin etkisi vardı. Bacanos bu mülakatta hayatını anlatıyor, udu İstanbul’a ilk getiren Udi Afet’ten ve efsanevi lüthiye Manol’dan bahsediyor. Memleketimizde ve Arap diyarında, bilhassa Mısır’da ud üstadı, yıldızı diye anılan Yorgo Bacanos’u Harbiye Radyoevi’nde buldum. Udi, piyanist ve aynı zamanda bestekâr olan buRead More
Batılı müzikçilerin geleneksel çalgı olarak değerlendirdikleri utu caza ve modern müziğe sokmayı başaran, albümleri Avrupa’da şaşırtıcı satış rakamlarına ulaşan Lübnan asıllı udi Rabih Abou-Khalil “Enstrüman değil, müziğin bütünü önemlidir” diyor. 1985’te kendi parasıyla ilk albümünü kaydeden ve hemen ardından ECM, Enja gibi yenilikçi müzikçilerin peşinde olan caz yayımcısı büyük plak firmalarınca keşfedilen Abou-Khalil’in 2000’lerin başınaRead More
Lübnanlı udi Rabih Abou Khalil, şöhrete ulaştığı 1990’larda müziğini Jazzman’e anlatıyor. Arap – Batı sentezi yapmak gibi bir endişeniz var mı? – Bestelerken kullandığım öğelerin hangi kaynaktan olduğunu düşünmüyorum. Arap kökenli, klasik kökenli olabilir. Çağdaş Arap müziği üretmenin peşinde değilim. Kendi müziğimi çalıyorum. Melodiyle ritm arasına Arap ezgileri kendiliğinden giriyor. Ritme nasıl birRead More
1936 Kasımı’nda Ankara’yı ziyaret eden Bela Bartok üç konferansın yanı sıra Halkevi’nde bir de konser vermişti. Öncesinde, kuliste gazeteci Selçuk Galip’in sorularını yanıtlarken Anadolu türkülerinin çok zengin bir ilham kaynağı olduğunu söylüyordu… Kıymetli Macar sanatkarı Bela Bartok’un Ankara’da bulunması bana musikiye dair çok kıymetli bir mülakat yapmak fırsatını vermiş oldu. Zevkini hala hissettiğim bu konuşmanınRead More