Haberler
Bilim & Teknoloji
Yaşam
Kültür & Sanat
Haberler
Bilim & Teknoloji
Kültür & Sanat
NASA, Voyager 1 araştırma aracından 2023’ün Kasım ayından bu yana ilk kez anlamlı iletişim sinyalleri almaya başladı. Ajansın, bilimsel veriler yerine anlamsız mesajlar gönderen meşhur uzay aracındaki bir bozukluğu düzeltmesi aylar sürdü. Uzay aracının gönderdiği veriler artık anlaşılıyor fakat NASA bir sonraki adımın, Voyager 1’in kullanılabilir bilimsel bilgiler göndermeye başlamasını tekrar sağlamak olduğunu söylüyor. Voyager […]
Yeni bir rapor, Z340’ın 51 yıldan sonra nasıl çözüldüğüne yönelik detaylı bir bakış sunuyor. Şifreleme uzmanlarından oluşan uluslararası bir araştırma takımının yayımladığı yeni bir rapor, meşhur bir seri katilin yarım asırlık gizemli mesajını tercüme etmek için gereken dev boyutta çalışmanın, kitlesel kaynağın ve sayısal programlamanın detaylarını gözler önüne seriyor. Uzmanlardan biri kullandıkları yöntemin video özetini […]
Veriler çok sayıda insanın bu kozmik olay sırasında oturum kapattığını gösteriyor. Yeni veriler, insanları interneti bırakmaya ikna etmenin en garanti yolunun sadece bir neslin görebileceği bir Güneş tutulması olduğunu gösteriyor; birkaç dakikalığına da olsa… Bulut bilişim sağlayıcısı Cloudflare’dan gelen tahminlere göre Pazartesi günkü çevrim içi trafik, tutulmanın tam güzergâhında haftalık %40-60 arasında azaldı. Cloudflare’ın deyimiyle, […]
Ücretsiz SunSketcher uygulaması telefonunuzun kamerasını kullanarak olayı kaydedecek ve Güneş’in ‘yassılığının’ incelenmesine yardımcı olacak. 8 Nisan’da Kuzey Amerika’nın büyük bir kısmından geçecek tam Güneş tutulması sırasında NASA’nın araştırma yürütmesine yardımcı olmak istiyorsanız, çekirgeleri dinlemekten başka şeyler de yapabilir ve telefonunuzu NASA’ya ödünç verebilirsiniz. Ajans, yaklaşan bu kozmik olayın tam tutulma güzergâhındaki herkesi SunSketcher programına katılmaya […]
Elon Musk, öncesinde beyin-bilgisayar ara yüzey şirketinin cihazı Ocak ayında yerleştirdiğini söylemişti. Neuralink‘in kablosuz beyin-bilgisayar ara yüzey (BCI) implantının yerleştirildiği söylenen ilk insan, şirketin Çarşamba gecesi X’te yaptığı canlı yayında cihazın ilk kabiliyetlerini sergilerken görüldü. Elon Musk, Ocak ayının sonlarında deneysel ameliyatın tamamlandığını söylemişti. Ancak ne Musk ne de tartışmalı tıp şirketi, geçtiğimiz gün yayınlanan […]
Araştırmacılar 2014 yılında Papua Yeni Gine yakınlarına düşen alev topu sırasında alınan sismik verilere daha derinden bakmış. 8 Ocak 2014’te son derece parlak bir alev topunun atmosferden geçip Papua Yeni Gine’nin kuzeyine düştüğünden kimsenin şüphesi yok. Dalgıçların geçtiğimiz yıl okyanusun dibinden çıkardığı maddelerin ise pek çok uzmanın düşen cisme ait olduğuna inandığı da doğru. Hatta […]
Herhangi bir yerden çalışabilmek kolay olsa da, her zaman en uygun seçenek bu değil. Aktif gürültü engelleme gelsin, dikkat dağıtan şeyler gitsin. Aktif gürültü engelleme veya aktif gürültü kontrolü, eskiden görece nadir bulunan bir özellik iken artık yeni çıkan neredeyse tüm kablosuz kulaklıklarda bir gereklilik halini aldı. Mobil toplantılar ve evden çalışma yaygınlaştıkça, kulaklıklara daha […]
Yeni gerçek zamanlı bir veri sistemi, vahşi kaplanların yaşam alanlarını ve gezegenimizin sağlığını nasıl iyileştirecek? Uluslararası Doğa Koruma Birliğine göre dünyada 4.500’den az kaplan kaldı. Doğal yaşam alanlarının kaybolması, gezegenin bu en büyük kedi türüne karşı muazzam bir varoluş tehdidi sergilemeye devam ediyor. Kaplanların Dünya’nın ekolojik yönden en fazla tehdit altında bulunan bazı bölgelerinde yaşaması, […]
10.000 Blu-ray ile eşdeğer miktarda bilgi taşıyabiliyor. 90’ların sonu ve 2000’li yılları hatırlıyorsanız, verilerinizi depolamak için kullandığınız CD çantalarını bilirsiniz. DVD ve Blu-ray gibi optik diskler, dijital öncelikli bir dünyada bile hâlâ kendilerine pek çok kullanım alanı buluyor. Fakat ucuz, dayanıklı ve ufak olmalarına karşın günümüzün depolama ihtiyaçlarına yetişemiyorlar. Bunun sebebi, uzamsal bakımdan konuşacak olursak […]
Odysseus, yaşadığı birtakım iletişim sorunlarını çözmekle geçen gergin dakikaların ardından bu sabah resmi olarak Ay’a iniş yapan ilk özel yapım uzay aracı oldu. Görev Direktörü Tim Crain, “Odysseus’un artık yeni bir evi olduğunu” duyurdu. Bu insansız uzay aracı, Ay’ın güney kutbunda yer alan Malapert isimli bir çarpışma kraterinin yakınına muhtemelen bugün saat 02:24’te indi. Houston […]
Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesinde çalışan bilim insanlarının yeni araştırması, beyin faaliyetine yönelik yapılan taramaların bir kadına mı yoksa erkeğe mi ait olduğunu %90’dan fazla başarı oranıyla belirleyen yeni bir yapay zeka modelini gösteriyor. İki gün önce Proceedings of the National Academy of Sciences bülteninde yayımlanan bulgular, insan beyninde güvenilir cinsiyet farklılıkları bulunup bulunmadığına yönelik uzun […]
Nebraska’daki cerrahlar spaceMIRA’yı kontrol ederek, 400 km üzerlerinde bulunan Uluslararası Uzay İstasyonu’nda insan dokusuna benzeyen bir maddeyi kesti. Araştırmacılar, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda şimdiye kadar yapılan ilk uzaktan, yerçekimsiz “ameliyat” işlemini başarıyla tamamladı. Haftasonunda Nebraska Üniversitesinde çalışan cerrahlar, Minyatür In Vivo Robotik Yardımcı veya spaceMIRA şeklinde adlandırılan küçük, robotik bir kolu 400 km üstlerinde dönen UUİ’de […]
Üretken yapay zeka sadece bir yılda gülünç videolardan gerçekçi videolara ilerledi. İnsanlığın geldiği bu nokta, bilinmeyen ve tehlikeli bir bölge. Gerçekçi videolar oluşturan Sora ile ilgili bir şey yazarken başınızı ağrıtmamak zor. Fakat OpenAI’nin önceki gün yaptığı sürpriz yapay zeka duyurusundan sonra elimizde, henüz yasal düzenlemeye tabi olmayan ve yaptıklarının sonucunu düşünmeyen teknoloji endüstrisinin size […]
Robotun dört ayaklı manevra becerisi, diğer robotların erişemediği sıkışık ve dağınık deney alanlarını gözetlemesine yardımcı oluyor. İsviçre’nin Cenevre şehrindeki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nın yer altındaki karanlık bölgeleri herkese göre değil. Dünyanın en güçlü parçacık hızlandırıcısı, proton ve diğer atom altı parçacıkları neredeyse ışık hızında çarpıştırıyor ve bunun sonucunda insanlara zararlı olabilecek seviyelerde radyasyon yayılabiliyor. Tesis genelindeki […]
Bose şirketinin önde gelen mühendislerinden Dan Gauger, Popular Science dergisinden Claire Maldarelli’ye sahadan hikayesini anlatıyor: Bose’un gürültü engelleme teknolojisini geliştirmeye yardımcı olan Gauger, bu teknolojinin engellemeye çalıştığınız sesin tam tersi dalga biçiminde ses üretilmesiyle çalıştığını söylüyor. Bu durum, sıradan seslerden tuhaf seslere kadar dünyadaki her tür gürültüyü sınıflandırmaları gerektiği anlamına geliyor. Gauger ne zaman dışarı […]
Yazılı dili modellemek için geliştirilen yapay zeka, insanların hayatlarındaki olayları tahmin etmede kullanılabilir. Danimarka Teknik Üniversitesi (DTU), Kopenhag Üniversitesi, Danimarka Bilgi Teknolojileri Üniversitesi ve Northeastern Üniversitesinde çalışan bilim insanlarının yürüttüğü bir araştırma projesi, insanların hayatlarıyla ilgili büyük miktarlarda veri kullanmanız ve ChatGPT gibi dili işlemede kullanılan ‘dönüştürücü modeller’i eğitmeniz durumunda, yapay zekanın bu verileri sistematik […]
Stefan Thomas isimli biri 7.002 adet bitcoin içeren şifreli bir USB sürücünün parolasını kaybetmiş. Bilgisayar korsanlarından oluşan bir ekip ise şifreyi çözebileceklerine inanıyor; tabi Thomas izin verirse. Eylül ayının sonlarına doğru bir Çarşamba sabahı, kendisine Tom Smith denmesini isteyen bir bilgisayar korsanı anlamsız bir mesaj göndermişti. Mesajda “sorgu voltaj tekrar” yazıyordu. Bu üç kelime, kayda […]
Geçtiğimiz Temmuz ayında vizyona giren Görevimiz Tehlike serisinin son filmini izlediyseniz, filmdeki yapay zeka ‘Varlık’ın neler yaptığını hatırlarsınız. Şimdiyse gelecek uzmanları, yanlış bilgilerin yayılması ve görünmez siber saldırılardan, birçok insanın ölümüyle sonuçlanan olaylara sebebiyet veren sorumsuz yapay zekaya kadar hızlı teknolojik değişimlerin 2040 yılında dünyamızı nasıl şekillendirebileceğini tahmin ediyor. Bilgisayar teknolojilerindeki ilerleme aniden hızlanıp sistemler […]
Kripto paralar genelde blok zincir adı verilen bir teknoloji yoluyla ‘madencilik’ yapılmasıyla işliyor. Bu işlemde bir bilgisayardan, kripto para jetonları karşılığında karmaşık bir matematik problemi yürütmesi isteniyor. Fakat kimyagerlerden oluşan bir araştırma takımı, iki gün önce Chem bülteninde yayımlanan bir çalışmada bu işlemi farklı bir amaçla kullanmış ve bilgisayarlardan şimdiye kadar oluşturulan, Dünya’nın ilk zamanlarındaki […]
Genel göreliliği makine öğrenimiyle birleştirdiğinizde, gökbilimsel bir çörek şekli daha çok halka kraker gibi görünmeye başlıyor. Gökbilimciler, evrenimizi ve içerisindeki her şeyi şekillendiren, çok uzaklardaki anlaşılmaz olgulara ışık tutuyor. Yapay zeka ise ufak, alelade detayları derinlemesine inceleyerek, önemli örüntüleri işlememize yardımcı oluyor. İkisi bir araya geldiğinde, neredeyse her bilimsel muammanın üstesinden gelebiliyorsunuz. Bir kara deliğin […]
Paratonerler, Benjamin Franklin’in 18’nci yüzyılda yürüttüğü elektrik deneylerinden beri pek değişmedi. Sebebi ise şimdiki halleriyle çok iyi çalışmaları. Genelde metal bir kablo yoluyla doğrudan yere bağlanan metal bir çubuktan oluşan bu basit ve boyutu değiştirilebilir cihaz, çoğu zaman Güneş’in yüzeyinden beş kat daha sıcak olan yıldırımları toprağa yönlendiriyor. Elektrik yükü, burada güvenli şekilde dağılıyor. Yine […]
Neptün‘ün görüntüleri onlarca yıldır sanki gezegen masmavi bir tona sahipmiş gibi görünüyordu. Uranüs ise daha yeşil gibi duruyordu. Fakat bu iki buz devi, aslında birbirlerine sanılandan daha fazla benziyor olabilir. Dün Monthly Notices of the Royal Astronomical Society bülteninde yayımlanan bir çalışmaya göre Güneş sistemimizin bu en uzak gezegenlerinin gerçek renkleri, soluk yeşilimsi mavi tonlarında […]
Bozuk para boyutundaki bu cihaz aslında bir kanıtlama çalışması niteliğinde olsa da, gelecekteki tıp cihazları için ilham verebilir. Bir parçacık hızlandırıcıyı düşündüğünüzde aklına gelen şey genelde CERN’ün Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) olur. Evrenin nasıl çalıştığını anlamayı hedefleyen bu multi milyar dolarlık dev cihaz, onlarca kilometrelik genişliğiyle birkaç ülkenin sınırlarını geçiyor. Fakat parçacık hızlandırıcılar birçok şekle […]
Kedi Taters, Uzayın Derinliklerinden Gönderilen İlk ‘ultra-HD’ Videonun Yıldızı NASA’nın Psyche, geçtiğimiz hafta Dünya’ya şifreli bir yakın-kızılötesi lazer ışını gönderdi. NASA’nın Psyche uzay aracı, “ilk ışık” lazer veri aktarımını başarıyla göndererek bir aydan kısa süre içinde tarihi bir iletişim başarısına daha imza attı. 11 Aralık’ta uzay aracında yer alan Derin Uzay Optik İletişim aygıtının uçuş […]
“Uzay görevi bu kadar uzağa ulaşmışken, mühendislik takımı ilk defa karşılaştığımız birçok zor durumla karşı karşıya.” NASA’nın Voyager 1 ve Voyager 2 uzay araçları, uzayı keşfetmek için çıktıkları efsanevi yolculukta 46 yılı geride bıraktı. Tarihte en uzağa gitmiş insan yapımı nesneler olan bu araçların antika donanımları, 19 milyar kilometre uzaklıktan bile ayarlanmaya devam ediyor. Geçtiğimiz […]
Pentagon’un 2021 yayımladığı rapordan beri tanımlanamayan uçan cisimlere (UFO) dönük artan bir ilgi var. Söz konusu rapor, ABD hava sahasında anormal cisimler olarak görünen, tanımlanamayan hava olgularını (UAP) içeriyor. 2023 yılına geldiğimizde ise NASA’nın, bu raporları soruşturmak için bir kurul oluşturduğunu ve UAP araştırmaları için bir başkan atadığını görüyoruz. Pentagon’da yeni kurulan bir masa ise […]
Üretken yapay zekanın yardımıyla, yazı yazabilen herkesin program da yazabileceğini düşünmek heyecanlandırıcı bir durum. Fakat iş bu kadar basit değil. 2017 yılında Google’da çalışan araştırmacılar, dil işlemek için “dönüştürücü” adı verilen yeni bir makine öğrenimi programı geliştirmişlerdi. Araştırmacılar büyük oranda makine çevirisini iyileştirmekle ilgilense de (söz konusu isim, bir dili diğerine dönüştürme hedefinden geliyor), yapay […]
Florida Üniversitesi ve NVIDIA’da çalışan araştırmacıların geliştirdiği yeni bir yapay zeka yazılımı, her iki grubun yürüttüğü erken bir çalışmaya göre normalde doktorların yazdığı notları o kadar güzel yazıyor ki, iki doktor gerçeğiyle arasındaki farkı ayırt edememiş. Ispat niteliğindeki bu çalışmada hekimler, bazıları gerçek doktorlar tarafından yazılırken diğerleri yeni yapay zeka programıyla oluşturulan hasta notlarını incelemiş […]
Pil sisteminden yenilemeli frenlemeye kadar, işte elektrikli taşıtların gücünü aldığı temel teknolojiler. Elektrikli arabaların nasıl çalıştığını anlamak için bu araçların benzinle çalışan araçlara hangi yönlerden benzediğini akılda tutmakta fayda var. Bu iki tip araç, farklı evrenlere ait makinelerden ziyade farklı nesillerden gelen kuzenler. Eğer araç sürüyorsanız, raconu bilirsiniz: Hareket etmek için sağ ayağınızla pedala basar, […]
Modern turbofan bir motorun karmaşık işleyişlerine detaylı bir bakış. Ağzınız açık kalacak! Jet motorları, tek bir işi olan son derece karmaşık ekipmanlar. Bu iş ise bir uçağa uçmak için gereken itiş gücünü sağlamak. Bir uçak pistte hızını artırırken ve göğe doğru yükselirken koltuklarında hafifçe geriye doğru itildiğini hisseden herkes, muhtemelen neler olduğunu sezebilir. Kanatların altındaki […]
Dikkatinizi vermeyi zorlaştıran şey internette bulduğunuz devasa miktarlardaki bilgi değil. Kopenhag Üniversitesinde yürütülen yeni bir çalışmaya göre bu durumun suçlusu, dijital teknolojiye entegre edilen ve zihninizin dayanamadığı, kolayca erişilebilen sınırsız yenilik ve aksiyon olanakları. Bu konudaki en yaygın açıklamaya göre Google, Facebook ve Apple gibi teknoloji şirketler, dikkatinizi ele geçirmek için yarışıyor ve bu firmaların […]
NASA’nın Parker Güneş Araştırma Aracı, Güneş’e en çok yaklaşan uzay aracı olmayı sürdürüyor ve bu sırada yeni hız rekorları kırıyor. Uzay ajansından gelen güncel durum bilgilerine göre araç, şimdiye dek insan elinden çıkan en hızlı şey rekorunu (yeniden) kırdı ve saatte 635.266 km hıza ulaştı. Uzay aracının ulaştığı bu yeni dönüm noktası, Venüs’ün yakınından yaptığı […]
23 Ocak 2020 tarihinde, ABD’nin Nevada eyaletinde tek koltuklu F-16’da uçan bir pilot bilincini kaybetmişti. Yaklaşık 6 ay sonra, 16 Temmuz 2020’de aynı tip savaş uçağını yine Nevada’da kullanan başka bir pilot da kendinden geçti. Eğer uçağın yazılımı çarpışma öncesinde kontrolü ele almasaydı, her ikisi de kesin olarak ölecekti. Her iki pilot da G-LOC adı […]
14 Ekim’de Batı Yarımküre, her yıl gerçekleşen bir Güneş tutulmasına şahit olacak. Ay çok ufak ve küçük olacağından, Güneş’in diskini tamamen kapatamayacak. Bunun yerine sadece merkezi örterek, kenarlarda bir ateş çemberi bırakacak. En uzun hali 4 dakika 48 saniye sürecek olan gökyüzündeki bu ateş çemberi, en iyi Amerika kıtasından görülebilecek. Eğer tam bir tutulma görmek […]
San Francisco – California Üniversitesi (UCSF) ve Berkeley – California Üniversitesinde (BCU) çalışan araştırmacılar, beyin kökündeki inme sebebiyle felç geçiren bir kadının dijital bir avatar yoluyla konuşmasını sağlayan yeni bir teknoloji geliştirmişler. Konuşma veya yüz ifadelerinin beyin sinyallerinden sentezlendiği ilk çalışma bu olmuş. Bilim insanlarının geliştirdiği bu beyin-bilgisayar arayüzü (BCI) sistemi, ayrıca söz konusu sinyalleri […]
Trafik ışıkları en sevilmeyen şeylerden biri: Yolculuğunuzu kesintiye uğratmanın yanında, duran tüm o arabalar da etrafı kirletiyor. Bir makaleye göre şehir kavşakları, açık yollara kıyasla 29 kat daha kirli olabilir. Bu çevre kirliliğinin yarısı ise durduktan sonra hızlanan arabalardan geliyor. Pek çok şirket, kavşakları “daha akıllı” hale getirebilecek veya sürücülerin trafik sıkışıklığından kaçınmasına yardımcı olabilecek […]
Electronic Arts firmasının Maxis Stüdyoları’nda çalışan kıdemli ses direktörü Robi Kauker, 2000 yılında tanıtılan ve çok ses getiren animasyon bilgisayar oyunu Sims’in başından beri geliştirilmesine yardım ettiği, Simsçe denilen kendine özgü bir dilinin olduğunu söylüyor. Oyuncular Sims denilen karakterleri yaratıyorlar ve açlık, eğlence, hijyen gibi isteklerini karşılayarak hayatlarını yönetiyorlar. Karakterlerin çıkardığı sesler ise tamamıyla Kauker’in […]
Gelişmiş gen dizileme teknolojisi kullanarak meşhur Ötzi’nin genomunu analiz eden araştırmacılar, Buz Adam’ın görünüş ve genetik kökenlerine dair daha isabetli bir tablo elde etmişler. Ötzi’nin genomu on yıldan uzun süre önce çözülmüştü. Bu durum aynı zamanda bir mumyanın genomunun ilk defa dizilenmesini simgeliyordu. Elde edilen sonuçlar, tarih öncesi Avrupalıların genetik yapısına dönük önemli fikirler veriyordu. […]
GPT-3 gibi geniş dil modelleri, sohbet yazılımlarına sorduğumuz zor sorulara insan gibi yanıt verme kabiliyeti sağlıyor. Peki gerçekte ne kadar zekiler? Los Angeles – California Üniversitesinde (UCLA) çalışan psikologların bu hafta Nature Human Behavior bülteninde yayımlanan yeni araştırması, dil modeli GPT-3’ün ortalama bir lise öğrencisinden daha iyi muhakeme becerileri bulunduğunu gösteriyor. Araştırma sonucunda GPT-3’ün, SAT […]
Uzay Yolu’nun warp hızındaki yolculuklarını görüp uzayda yolculuk yapmanın çok kısa sürdüğünü düşünmüş olabilirsiniz. Fakat gezegenler arası seyahat oldukça uzun sürüyor. NASA ve diğer uzay ajanslarının Kızıl Gezegen’e gönderdiği araştırma araçları, varış noktalarına ulaşmadan önce uzayda yaklaşık yedi ay geçiriyor. İnsanların yapacağı yolculuk ise büyük ihtimalle daha uzun olacak, muhtemelen birkaç yıl sürecek. Robotlardan farklı […]