Haberler
Bilim & Teknoloji
Yaşam
Kültür & Sanat
Haberler
Bilim & Teknoloji
Kültür & Sanat
Suneil Sanzgiri’nin Two Refusals (Would We Recognize Ourselves Unbroken?) [İki Ret (Kırılmasak, Kendimizi Tanır Mıyız?)] filminde iki ekran, ince, siyah bir çizgiyle ayrılıyor. Çerçevelerden birine çarpan okyanus dalgaları diğerine taşıyor, Portekiz’in bir zamanlar kolonileştirdiği Hindistan ve Angola’nın geçmişteki isyanlarını bir araya getiriyor. Yarım saatten biraz daha uzun süren film, iki hikayeyi birlikte anlatıyor: Bir aktivistin…
Heinrich von Kleist’ın Michael Kohlhaas adlı novellası, yazıldığı 1810’dan bugüne adalet talebinin müesses nizam ve kanunları karşısındaki sarsılmaz haklılığının ve yakıcı kudretinin en radikal ifadelerinden biri olmayı sürdürüyor. Reformist Martin Luther'le aynı dönemde yaşamış ve kararlılığından taviz vermeyen asi Kohlhaas'ın hikayesi, 16. yüzyılın karanlığını gerçeklikten hiç uzaklaşmadan yansıtıyor. Michael Kohlhaas'ın yeni bir çevirisi Telemak Kitap…
Heinrich von Kleist’ın Michael Kohlhaas adlı novellası, yazıldığı 1810’dan bugüne adalet talebinin müesses nizam ve kanunları karşısındaki sarsılmaz haklılığının ve yakıcı kudretinin en radikal ifadelerinden biri olmayı sürdürüyor. Reformist Martin Luther’le aynı dönemde yaşamış ve kararlılığından taviz vermeyen asi Kohlhaas’ın hikayesi, 16. yüzyılın karanlığını gerçeklikten hiç uzaklaşmadan yansıtıyor. Michael Kohlhaas'ın yeni bir çevirisi Telemak Kitap…
Oliver Stone’un Katil Doğanlar (Natural Born Killers) filmi, ABD’nin kurak güneybatısından birbirinden kopuk, bazen kırmızıya çalan, grenli, siyah beyaz görüntülerle başlar. Kartallar, çıngıraklı yılanlar ve Amerika’nın çöküşünün en klişe sembollerinden paslı bir lokanta tabelası bir görünür, bir kaybolur. Hızla değiştirilen televizyon kanalları Richard Nixon ile Leave It to Beaver dizisini yan yana getirir, eğik kamera…
[Bu yazı, bahsi geçen filmlerle ilgili bazı sürprizleri açık etmektedir.] Zenginin daha zengin, yoksulun daha yoksul olduğu son yıllarda sınıf çatışmasının sinemada daha görünür hale gelmesi kaçınılmazdı. Yoksulluk ise beyazperdedeki yansımasını daha ziyade mülksüzleştirme ve topraksızlaştırma temsilleriyle buluyor. Sadece hayatta kalabilecek kadar kazandığından zar zor geçinen halkın elinde avucundakine de göz diken şirket-devlet işbirliğine yer…
Ulus Baker’in “Neden Godard’la uğraşıyoruz?” sorusuna verdiği ilk yanıt şudur: “Çünkü amaç ‘politika üstüne’ ya da ‘politika konulu’ film yapmak değil, politik filmi politik yapmak.” Ama yazımızın konusunu Godard değil iki Finlandiyalı adam oluşturduğu için, biz Baker’in bu sözleri Aki Kaurismäki için söylediğini varsayacağız. Zaten Godard ile Kaurismäki arasında pek önemli farklar da yok. Yalnızca…
50 yılı aşkındır işçi sınıfının yaşamını ve dertlerini beyaz perdeye taşıyan İngiliz yönetmen Ken Loach, 2023’ün sonlarında gösterime giren filmi The Old Oak’un kariyerinin son filmi olduğunu, yaşlandığı için artık film çekemeyeceğini duyurmuştu. Uzun yaşamı ve kariyeri boyunca yoksulluk, gelir adaletsizliği, sosyal güvencesizlik, kapitalizmin ve neoliberal ekonomi politikalarının yarattığı tahribat, sendikal haklar ve sınıf çatışması…
Çıkışsız kalmış entelektüelin draması bu. Sistemi ve sorunları bilen, iyi kötü analiz edebilen, ilk gençlikte şu ya da bu ölçüde bunların üzerine gidebilen, sonraları iş güç ve gündelik yaşamın hayhuyu derken mücadele anlamında geri düşen, ne olursa olsun her yaşta “durumun farkında” olmayı sürdüren ve bir şekilde potansiyelini gerçekleştirebileceğini, birikimini ilerletebileceğini, anlamlı bir şeyler üretebileceğini…
Yürüyoruz tekinsiz bir yolda. Her an bilinmedik, tuhaf, tehlikeli kimi yaratıklar çıkabilir karşımıza. Her an tökezleyebilir, düşebilir, yerlerde sürünebilir, bir bataklığa gömülebiliriz. Altımızda üstümüzde, yanımızda yöremizde her an yeni varlıklar, tuhaf oluşumlar belirebilir. Yer yarılabilir, otlar ayağımıza dolanıp bizi derinlere doğru çekebilir, önümüzdeki su birikintisi birden bütün ufku kaplayabilir, düz ovada tümsekler belirebilir, ağaçlar tepemize…
Set işçileri ağır ekipmanlarla, uzun saatler, iş garantileri olmadan ve çoğu zaman sigortasız çalışıyorlar. Ümitlerini bağladıkları işler bazen bir gecede keyfi olarak iptal oluyor. Sete hazırlık için harcadıkları mesainin ücretini çoğu zaman alamıyorlar. Set dışında bir sosyal hayat edinmeleri de çok zor. Yakınlarının özel günlerinde yoklar. Uyku saatlerine ya da haftada bir gün olan izinlerine…
1950 öncesi Muhsin Ertuğrul hegemonyasındaki Türk sinemasına baktığımızda işçiyi, emeği, toplumsal meseleleri konu edinen filmlere rastlayamıyoruz. 1950’li yıllarda da Türk sineması hâlâ egemen ideolojiye bağlıdır. Bunun dışına çıkmak isteyen herhangi bir yapımın karşısına Demokrat Parti iktidarının baskısı ve 1939 tarihli “Filmlerin ve Film Senaryolarının Kontrolüne Dair Nizamname” çıkmaktadır. İçişleri Bakanlığı’nın kurduğu “Merkez Film Kontrol Komisyonu”…
Bu senenin popüler ve bol ödüllü filmlerinden İlgi Alanı [The Zone of Interest], Auschwitz toplama kampına, komutan Höss’ün kampın hemen yanında yer alan evinden bakıyor. Beş çocuklu Höss çifti pikniğe gidiyor, bahçelerini dizayn ediyor, misafir ağırlıyor, geleceğe dair planlar yapıyor. Filmdeki kayıtsızlık sekanslarını izlerken, İlgi Alanı’nın başarılı zanaati sayesinde mide bulantısı hissetmediğimiz tek bir an…
Gișe rekorları kırarak altı Oscar kazanan, en iyi film, en iyi yönetmen, en iyi erkek oyuncu ve en iyi uyarlama senaryo dahil ödülleri bir bir toplayan Forrest Gump, geride bıraktığı 30 yılda kayda değer bir kültürel başarı olarak kabul gördü. ABD Kongre Kütüphanesi’nin Ulusal Film Arşivi’ne girmesiyle adeta kutsandı, kısmen de dünya genelindeki onlarca “Bubba…
Bundan 20 yıl önce gösterime giren Sil Baştan (Eternal Sunshine of the Spotless Mind, 2004) hafıza ve kayıp temaları etrafında dolaşan, akıllara durgunluk veren, gerçeküstü bir aşk hikayesiydi. Michel Gondry’nin yönettiği ve Charlie Kaufman’ın senaryosunu yazdığı film, gişede büyük başarı elde etti ve 77. Akademi Ödülleri’nde “En İyi Özgün Senaryo” ödülünü kazandı. Dahası, 20 yıl…
Çağrışım bu ya, Nuri Bilge Ceylan’ın son filmi Kuru Otlar Üstüne’nin üç farklı ânı Orhan Pamuk, Martin Scorsese ve Zeki Demirkubuz’u hatırlattı. Samet (Deniz Celiloğlu) ve Nuray (Merve Dizdar) arasında geçen tartışmada Pamuk’un başrolünde olduğu bir videonun, tartışma bittikten sonra Samet yatak odasına yürürken yönetmenin kalın kalemiyle attığı imzada Scorsese’nin son filmi Dolunay Katilleri’nin final…
Çocukluğunda çizgi filmlerden çok Türk filmi izleyerek büyüyenler için o filmlerin oyuncuları aileden biri gibidir. Kemal Sunal öldüğünde çocuk aklımla çok üzüldüğümü, ağladığımı hatırlıyorum. Kemal Sunal aileden biriydi, onunla gülüp onunla ağlıyorduk. Tarık Akan da ailemizden biriydi. Damat Ferit’i, Yakışıklı Necmi’yi, Ferdi’yi yakından tanıyorduk. Sonra Yol’u, Maden’i, Sürü’yü izledik; Tarık Akan kariyerini toplumsal ve politik…
“Tekinsizlik bastırılmış olanın korkutucu geri dönüşüdür. Öyleyse batıl inancın aşılması evresindeki (artık çocuk masallarına inanmayan) modern insanlık için, rasyonel/bilimsel düşünceyi test eden ve batıl inancı haklı çıkarır gibi gözüken fenomenler de tekinsizdirler.” –Sigmund Freud, “Tekinsizlik” Sigmund Freud, 1919’da Imago dergisinde yayımlanan “Tekinsizlik” (The Uncanny) adlı makalesinde “tekinsiz” olma halini, dehşet, kaygı ve korkuyla farklarını gözeterek, birbirleriyle…
Esaretin Bedeli (The Shawshank Redemption), tüm zamanların en iyi filmi değildir. Hatta, 1994 yılının en iyi filmlerinden bile değildir; Ucuz Roman (Pulp Fiction), Hong Kong Ekspresi (Chungking Express), Şike (Quiz Show) ve Krzysztof Kieślowski’nin “Üç Renk” üçlemesinin son iki filmi aynı yıl yapıldı. Esaretin Bedeli yine de IMDb’nin “en iyi 250 film” listesinde hâlâ en…
50 yılı aşkındır işçi sınıfının yaşamını ve dertlerini beyaz perdeye taşıyan İngiliz yönetmen Ken Loach, 2023’ün sonlarında gösterime giren filmi The Old Oak’un kariyerinin son filmi olduğunu, yaşlandığı için artık film çekemeyeceğini duyurmuştu. Uzun yaşamı ve kariyeri boyunca yoksulluk, gelir adaletsizliği, sosyal güvencesizlik, kapitalizmin ve neoliberal ekonomi politikalarının yarattığı tahribat, sendikal haklar ve sınıf çatışması…
Heinrich von Kleist’ın Michael Kohlhaas adlı novellası, yazıldığı 1810’dan bugüne adalet talebinin müesses nizam ve kanunları karşısındaki sarsılmaz haklılığının ve yakıcı kudretinin en radikal ifadelerinden biri olmayı sürdürüyor. Reformist Martin Luther'le aynı dönemde yaşamış ve kararlılığından taviz vermeyen asi Kohlhaas'ın hikayesi, 16. yüzyılın karanlığını gerçeklikten hiç uzaklaşmadan yansıtıyor. Michael Kohlhaas'ın yeni bir çevirisi Telemak Kitap…
Gișe rekorları kırarak altı Oscar kazanan, en iyi film, en iyi yönetmen, en iyi erkek oyuncu ve en iyi uyarlama senaryo dahil ödülleri bir bir toplayan Forrest Gump, geride bıraktığı 30 yılda kayda değer bir kültürel başarı olarak kabul gördü. ABD Kongre Kütüphanesi’nin Ulusal Film Arşivi’ne girmesiyle adeta kutsandı, kısmen de dünya genelindeki onlarca “Bubba…
Heinrich von Kleist’ın Michael Kohlhaas adlı novellası, yazıldığı 1810’dan bugüne adalet talebinin müesses nizam ve kanunları karşısındaki sarsılmaz haklılığının ve yakıcı kudretinin en radikal ifadelerinden biri olmayı sürdürüyor. Reformist Martin Luther’le aynı dönemde yaşamış ve kararlılığından taviz vermeyen asi Kohlhaas’ın hikayesi, 16. yüzyılın karanlığını gerçeklikten hiç uzaklaşmadan yansıtıyor. Michael Kohlhaas'ın yeni bir çevirisi Telemak Kitap…
Çıkışsız kalmış entelektüelin draması bu. Sistemi ve sorunları bilen, iyi kötü analiz edebilen, ilk gençlikte şu ya da bu ölçüde bunların üzerine gidebilen, sonraları iş güç ve gündelik yaşamın hayhuyu derken mücadele anlamında geri düşen, ne olursa olsun her yaşta “durumun farkında” olmayı sürdüren ve bir şekilde potansiyelini gerçekleştirebileceğini, birikimini ilerletebileceğini, anlamlı bir şeyler üretebileceğini…
Set işçileri ağır ekipmanlarla, uzun saatler, iş garantileri olmadan ve çoğu zaman sigortasız çalışıyorlar. Ümitlerini bağladıkları işler bazen bir gecede keyfi olarak iptal oluyor. Sete hazırlık için harcadıkları mesainin ücretini çoğu zaman alamıyorlar. Set dışında bir sosyal hayat edinmeleri de çok zor. Yakınlarının özel günlerinde yoklar. Uyku saatlerine ya da haftada bir gün olan izinlerine…
Çocukluğunda çizgi filmlerden çok Türk filmi izleyerek büyüyenler için o filmlerin oyuncuları aileden biri gibidir. Kemal Sunal öldüğünde çocuk aklımla çok üzüldüğümü, ağladığımı hatırlıyorum. Kemal Sunal aileden biriydi, onunla gülüp onunla ağlıyorduk. Tarık Akan da ailemizden biriydi. Damat Ferit’i, Yakışıklı Necmi’yi, Ferdi’yi yakından tanıyorduk. Sonra Yol’u, Maden’i, Sürü’yü izledik; Tarık Akan kariyerini toplumsal ve politik…
Suneil Sanzgiri’nin Two Refusals (Would We Recognize Ourselves Unbroken?) [İki Ret (Kırılmasak, Kendimizi Tanır Mıyız?)] filminde iki ekran, ince, siyah bir çizgiyle ayrılıyor. Çerçevelerden birine çarpan okyanus dalgaları diğerine taşıyor, Portekiz’in bir zamanlar kolonileştirdiği Hindistan ve Angola’nın geçmişteki isyanlarını bir araya getiriyor. Yarım saatten biraz daha uzun süren film, iki hikayeyi birlikte anlatıyor: Bir aktivistin…
Yürüyoruz tekinsiz bir yolda. Her an bilinmedik, tuhaf, tehlikeli kimi yaratıklar çıkabilir karşımıza. Her an tökezleyebilir, düşebilir, yerlerde sürünebilir, bir bataklığa gömülebiliriz. Altımızda üstümüzde, yanımızda yöremizde her an yeni varlıklar, tuhaf oluşumlar belirebilir. Yer yarılabilir, otlar ayağımıza dolanıp bizi derinlere doğru çekebilir, önümüzdeki su birikintisi birden bütün ufku kaplayabilir, düz ovada tümsekler belirebilir, ağaçlar tepemize…
Çağrışım bu ya, Nuri Bilge Ceylan’ın son filmi Kuru Otlar Üstüne’nin üç farklı ânı Orhan Pamuk, Martin Scorsese ve Zeki Demirkubuz’u hatırlattı. Samet (Deniz Celiloğlu) ve Nuray (Merve Dizdar) arasında geçen tartışmada Pamuk’un başrolünde olduğu bir videonun, tartışma bittikten sonra Samet yatak odasına yürürken yönetmenin kalın kalemiyle attığı imzada Scorsese’nin son filmi Dolunay Katilleri’nin final…
Bu senenin popüler ve bol ödüllü filmlerinden İlgi Alanı [The Zone of Interest], Auschwitz toplama kampına, komutan Höss’ün kampın hemen yanında yer alan evinden bakıyor. Beş çocuklu Höss çifti pikniğe gidiyor, bahçelerini dizayn ediyor, misafir ağırlıyor, geleceğe dair planlar yapıyor. Filmdeki kayıtsızlık sekanslarını izlerken, İlgi Alanı’nın başarılı zanaati sayesinde mide bulantısı hissetmediğimiz tek bir an…
Oliver Stone’un Katil Doğanlar (Natural Born Killers) filmi, ABD’nin kurak güneybatısından birbirinden kopuk, bazen kırmızıya çalan, grenli, siyah beyaz görüntülerle başlar. Kartallar, çıngıraklı yılanlar ve Amerika’nın çöküşünün en klişe sembollerinden paslı bir lokanta tabelası bir görünür, bir kaybolur. Hızla değiştirilen televizyon kanalları Richard Nixon ile Leave It to Beaver dizisini yan yana getirir, eğik kamera…
Bundan 20 yıl önce gösterime giren Sil Baştan (Eternal Sunshine of the Spotless Mind, 2004) hafıza ve kayıp temaları etrafında dolaşan, akıllara durgunluk veren, gerçeküstü bir aşk hikayesiydi. Michel Gondry’nin yönettiği ve Charlie Kaufman’ın senaryosunu yazdığı film, gişede büyük başarı elde etti ve 77. Akademi Ödülleri’nde “En İyi Özgün Senaryo” ödülünü kazandı. Dahası, 20 yıl…
“Tekinsizlik bastırılmış olanın korkutucu geri dönüşüdür. Öyleyse batıl inancın aşılması evresindeki (artık çocuk masallarına inanmayan) modern insanlık için, rasyonel/bilimsel düşünceyi test eden ve batıl inancı haklı çıkarır gibi gözüken fenomenler de tekinsizdirler.” –Sigmund Freud, “Tekinsizlik” Sigmund Freud, 1919’da Imago dergisinde yayımlanan “Tekinsizlik” (The Uncanny) adlı makalesinde “tekinsiz” olma halini, dehşet, kaygı ve korkuyla farklarını gözeterek, birbirleriyle…
[Bu yazı, bahsi geçen filmlerle ilgili bazı sürprizleri açık etmektedir.] Zenginin daha zengin, yoksulun daha yoksul olduğu son yıllarda sınıf çatışmasının sinemada daha görünür hale gelmesi kaçınılmazdı. Yoksulluk ise beyazperdedeki yansımasını daha ziyade mülksüzleştirme ve topraksızlaştırma temsilleriyle buluyor. Sadece hayatta kalabilecek kadar kazandığından zar zor geçinen halkın elinde avucundakine de göz diken şirket-devlet işbirliğine yer…
1950 öncesi Muhsin Ertuğrul hegemonyasındaki Türk sinemasına baktığımızda işçiyi, emeği, toplumsal meseleleri konu edinen filmlere rastlayamıyoruz. 1950’li yıllarda da Türk sineması hâlâ egemen ideolojiye bağlıdır. Bunun dışına çıkmak isteyen herhangi bir yapımın karşısına Demokrat Parti iktidarının baskısı ve 1939 tarihli “Filmlerin ve Film Senaryolarının Kontrolüne Dair Nizamname” çıkmaktadır. İçişleri Bakanlığı’nın kurduğu “Merkez Film Kontrol Komisyonu”…
Ulus Baker’in “Neden Godard’la uğraşıyoruz?” sorusuna verdiği ilk yanıt şudur: “Çünkü amaç ‘politika üstüne’ ya da ‘politika konulu’ film yapmak değil, politik filmi politik yapmak.” Ama yazımızın konusunu Godard değil iki Finlandiyalı adam oluşturduğu için, biz Baker’in bu sözleri Aki Kaurismäki için söylediğini varsayacağız. Zaten Godard ile Kaurismäki arasında pek önemli farklar da yok. Yalnızca…
Esaretin Bedeli (The Shawshank Redemption), tüm zamanların en iyi filmi değildir. Hatta, 1994 yılının en iyi filmlerinden bile değildir; Ucuz Roman (Pulp Fiction), Hong Kong Ekspresi (Chungking Express), Şike (Quiz Show) ve Krzysztof Kieślowski’nin “Üç Renk” üçlemesinin son iki filmi aynı yıl yapıldı. Esaretin Bedeli yine de IMDb’nin “en iyi 250 film” listesinde hâlâ en…
Gișe rekorları kırarak altı Oscar kazanan, en iyi film, en iyi yönetmen, en iyi erkek oyuncu ve en iyi uyarlama senaryo dahil ödülleri bir bir toplayan Forrest Gump, geride bıraktığı 30 yılda kayda değer bir kültürel başarı olarak kabul gördü. ABD Kongre Kütüphanesi’nin Ulusal Film Arşivi’ne girmesiyle adeta kutsandı, kısmen de dünya genelindeki onlarca “Bubba…
Çocukluğunda çizgi filmlerden çok Türk filmi izleyerek büyüyenler için o filmlerin oyuncuları aileden biri gibidir. Kemal Sunal öldüğünde çocuk aklımla çok üzüldüğümü, ağladığımı hatırlıyorum. Kemal Sunal aileden biriydi, onunla gülüp onunla ağlıyorduk. Tarık Akan da ailemizden biriydi. Damat Ferit’i, Yakışıklı Necmi’yi, Ferdi’yi yakından tanıyorduk. Sonra Yol’u, Maden’i, Sürü’yü izledik; Tarık Akan kariyerini toplumsal ve politik…
“Tekinsizlik bastırılmış olanın korkutucu geri dönüşüdür. Öyleyse batıl inancın aşılması evresindeki (artık çocuk masallarına inanmayan) modern insanlık için, rasyonel/bilimsel düşünceyi test eden ve batıl inancı haklı çıkarır gibi gözüken fenomenler de tekinsizdirler.” –Sigmund Freud, “Tekinsizlik” Sigmund Freud, 1919’da Imago dergisinde yayımlanan “Tekinsizlik” (The Uncanny) adlı makalesinde “tekinsiz” olma halini, dehşet, kaygı ve korkuyla farklarını gözeterek, birbirleriyle…
Heinrich von Kleist’ın Michael Kohlhaas adlı novellası, yazıldığı 1810’dan bugüne adalet talebinin müesses nizam ve kanunları karşısındaki sarsılmaz haklılığının ve yakıcı kudretinin en radikal ifadelerinden biri olmayı sürdürüyor. Reformist Martin Luther’le aynı dönemde yaşamış ve kararlılığından taviz vermeyen asi Kohlhaas’ın hikayesi, 16. yüzyılın karanlığını gerçeklikten hiç uzaklaşmadan yansıtıyor. Michael Kohlhaas'ın yeni bir çevirisi Telemak Kitap…