Haberler
Bilim & Teknoloji
Yaşam
Kültür & Sanat
Haberler
Bilim & Teknoloji
Kültür & Sanat
Vitrinlere bakmanın keyfi ve çelişkisi
Virginia Woolf, vitrinlere bakmak hakkında bir şeyler biliyordu. Romanlarındaki karakterler “dükkan sahiplerinin vitrinlerinde taklit ve gerçek elmaslarla uğraştığını” (Mrs. Dalloway), vitrinlerin “parıltılı zincirlerle, pırıl pırıl parlatılmış deri çantalarla dolu” (Gece ve Gündüz) olduğunu görüp dururlar. Dalgalar romanında, tüketim kültürünün bu parıltılı tapınakları Bernard’ı bunaltır, yürürken kendi listesini yapar: “merak, açgözlülük, tutkuyla kendiliğinden ve ilgisiz, uykudaymışçasına…
Ekolojik yıkımı kayıt altına almak: “Taş Kabuk Sessiz”
6-30 Haziran tarihleri arasında Meclis-i Mebusan Caddesi, numara 31’de yer alan Merdiven Art Space, Ateş Alpar’ın Hasankeyf özelinde eko-yıkım pratiklerine yakından temas eden sergisine ev sahipliği yapıyor. Fotoğrafçı ve akademisyen Ekmel Ertan’ın küratörlüğünde düzenlenen sergi vesilesiyle, Alpar’la sanat pratiğinin oluşum sürecini, sanat ile toplumsal alan arasındaki zigzaglı ilişkiyi konuştuk. Öncelikle yıllara yayılan fotoğrafçılık pratiğini aktivizmle…
Fidel Castro ile Malcolm X nasıl buluştu?
ABD’deki polis şiddetini ve sosyal adaletsizliği protesto etmek üzere, ulusal marş okunurken ayakta duran takım arkadaşlarından farklı olarak oturmaya karar veren Amerikan futbolu oyuncusu Colin Kaepernick, protestosunu açıkladığı basın toplantısında Fidel Castro ile Malcolm X’in fotoğrafının bulunduğu bir tişört giymişti. Colin Kaepernick, protestosunun ardından kara listeye alındığı için maalesef beş yılı aşkın süredir hiçbir takımda…
Kamera arkası: “Serseri Âşıklar”
Jean-Luc Godard’ın Serseri Âşıklar (À bout de souffle, 1960) filmi 16 Mart 1960’ta sinemada ilk kez gösterildiğinde, salondakilerin çoğu sinema tarihinin dönüm noktalarından birine tanık olduklarını muhtemelen bilmiyorlardı. Henüz gösterime girmeden Godard’a “geleceğin auteur’ü” unvanıyla Jean Vigo Ödülü’nü kazandıran film, Fransız Yeni Dalgası’nın dünya genelindeki etkisini büyüten filmlerden biri olacaktı. ABD’li film eleştirmeni Roger Ebert’in…
Maksym Kozlov: “Benim neslimin hikâyesi”
Fotoğrafçı Maksym Kozlov geçen yıl 1990’ların sonunda büyüyen yüzlerce Ukraynalı çocuğun oldukça benzer çocukluk fotoğrafları olduğunu keşfetti. Fotoğrafların ortak özelliği, çocukların tuhaf kıyafetler içinde veya acayip mekânlara montajlanmış olmalarıydı. Buradan hareketle insanlara kendi fotoğraflarını göndermeleri için bir açık çağrı yaptı ve o sırada ülkenin içinden geçtiği Sovyetler sonrası değişimin garip dönemi hakkında ne söyleyebileceklerini sorarak…
Jason Shulman’dan tek karede filmlerin genetik kodları
Britanyalı fotoğraf ve heykel sanatçısı Jason Shulman,"Photographs of Films" adlı fotoğraf serisinde uzun metraj filmleri ultra uzun-pozlama tekniğiyle fotoğraflayarak her filmin tek karelik suretlerini oluşturdu. Jason Shulman'ın bu serisinden bir seçki 17-21 Mayıs tarihleri arasından Photo London Festival'da Somerset House'da gösterilecek. Ayrıca tüm seri Londra'daki Cob Gallery'de 4 Haziran tarihine kadar mevcut. Takribi 100 dakikalık bir film…
İşçi sınıfının fotoğrafçısı: Chris Killip
Chris Killip, yoğun gözleme dayalı ve çektiği topluluklara derinlemesine nüfuz eden fotoğraflarında, sanayisizleşmenin sancılı etkilerini yakalayarak sıradan insanların hayatlarını katıksız olduğu kadar şiirsel ayrıntılarla kaydetti. Bu siyah beyaz görüntüler, 1980'lerin Britanya'sının en önemli görsel kayıtları arasında sayıldı ve Gerry Badger’ın da tanımladığı gibi “Thatcher'ın temsil ettiği her şeye muhalif bir bakış açısıyla elde edildi.” Killip…
John Steinbeck ile Robert Capa Sovyetler’de ne gördüler?
31 Temmuz 1947’de, Pulitzer ve Nobel ödüllü yazar John Steinbeck ile “dünyanın en büyük savaş fotoğrafçısı” olarak anılan foto muhabiri Robert Capa Moskova’ya vardılar. Soyvetler Birliği’ndeki gündelik hayatı bizzat görmek ve kayıt altına almak niyetiyle başladıkları 40 günlük gezi, Moskova’nın ardından Kiev, Stalingrad, Tiflis ve Batum'a uzanacaktı. Kızıl Ordu’nun Nazileri alaşağı ederek II. Dünya Savaşı’na…
Foto muhabirliği haber algımızı nasıl değiştirdi?
Foto muhabirliği, 19. yüzyılın ortalarından itibaren haberleri imgeler aracılığıyla sunarak dünyayı algılama biçimimizi değiştirdi. Savaş fotoğrafçılığı olarak başladıktan sonra, yavaş yavaş spor dahil haber değeri taşıyan tüm olaylara, hatta foto makaleler aracılığıyla uzun hikâye anlatıcılığına kadar genişledi. Kimileri LIFE gibi fotoğraf dergilerinin kapanmasıyla birlikte foto muhabirliğinin en parlak dönemini geride bıraktığını iddia etse de, foto…
Bir fotoğrafın hikâyesi: Mülteciler
Guillermo Arias, Meksikalı bir foto muhabiri. Bugüne dek New York Times, Politico, Bloomberg ve CNN gibi yayınlarda boy gösterdi. Orta Amerika’dan ABD'ye ilerleyen mültecilerin yolculuğunu belgelediği fotoğrafları, foto muhabirliğinin en prestijli etkinliklerinden kabul edilen Visa pour l'image festivalinde sergilendi ve “Visa d’Or” ödülüne layık görüldü. Bağımsız çalışan fotoğrafçı, Agence France Presse’e (AFP) düzenli olarak katkıda…
İspanyol Nezlesi: Yüzyıl öncesinin maskeleri
H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türünün yol açtığı grip salgını olan İspanyol Nezlesi*, dünya genelinde 500 milyondan fazla kişiye bulaşarak 15 ayda 50 milyondan fazla insanın ölümüne neden olmuştu. 1918 yılında ortaya çıkan hastalığın bütünüyle kontrol altına alınması ise iki yıl sürmüştü. İspanyol Nezlesi ilk kez ABD'de ortaya çıktı, I. Dünya Savaşı muharebelerinin devam ettiği…
Yeraltındaki hazineler: Sovyet metro istasyonları
Christopher Herwig’in Sovyet Metro İstasyonları adlı fotoğraf serisi, 1930’lardan 1980’lere kadar farklı zamanlarda inşa edilmiş metro ağlarının harikulade ayrıntılarını bir araya getiriyor. Uğruna toplamda 30.000 km yol kat ettiği projeyi 12 yılda bitiren Herwig, 7 ülkenin 15 şehrinden fotoğraflar sunuyor. Kanadalı fotoğrafçı, projesini şu sözlerle anlatıyor: “Moskova, St. Petersburg ve Taşkent’e 1990’ların sonundan bu yana…
Cazın altın çağını yakalayan fotoğrafçı: William P. Gottlieb
1938-1948 aralığının insanlık tarihi için genel anlamda iyi sonuçlar doğurmadığını söylemek mümkün. Ancak bu dönem aynı zamanda bütün o yıkım ve umutsuzluk arasından sıyrılan caz müziğin altın çağını yaşadığı dönem. Caz, bu dönemde keyfini sürdüğü yükselişini kendi yıldızlarını yaratarak taçlandırıyor. Billie Holiday, Dizzy Gillespie, Mary Lou Williams, Frank Sinatra, Count Basie ve Louis Armstrong gibi isimler…
Fotoğraf sanatını geliştiren 12 usta fotoğrafçı
Fotoğrafçılık etrafımızdaki dünyayı yakalamamıza yardımcı olabilir. Dahası, fotoğraf bir araç olarak sayısız farklı biçimde kullanılabilir. Fotoğrafçılığın birçok farklı türü var, ama sanat fotoğrafçılığını tanımlamak ve ayırt etmek kolay değil. Bu alana ilişkin en kesin tanım bile şüphe uyandırabilir, ancak bu türün fotoğrafı merkeze koyduğu kesin. Sanat fotoğrafçılığı, daha ziyade sahneleri manipülasyon olmadan kayıt altına alan…
The Beatles’ın şöhrete kavuşmadan önceki son tatili
The Beatles grubunun üyeleri Paul McCartney, George Harrison ve Ringo Starr, "Beatlemania" adı verilen histerinin başlamasından kısa bir süre önce, tatil yapmak üzere Tenerife'ye gittiler. İlk albümlerinin kayıtları henüz bitmişti. Şöhrete kavuşmadan önce, muhtemelen dertsiz tasasız geçirdikleri son tatildi. Üçlüye, grubun 1962'de hayatını kaybeden ilk basçısı Stuart Sutcliffe'in kız arkadaşı, Hamburglu fotoğrafçı Astrid Kirchherr de…
Paris’in kadın komünarları
Paris, 1871 baharı… Halk isyanı olan Paris Komünü’ne kadın katılımı çok yüksek sayılarda. Tipik olarak, kadınlar sıhhiyeci, hizmetli ya da konserve yiyecekleri cepheye taşıyan kantinciler olarak görünüyorlar. Cephede erkekler baskın ama kadınlar da silahlı kavgaya katılıyorlar aynı şekilde. Bazılarına cesur dişi aslanlar, bazılarına çirkin ejderhalar gözüyle bakılıyor. Hayal gücüne özellikle çekici gelen Pétroleuse*, yani kadın kundakçı.…
“Bu fotoğrafların kimlere ait olduğunu bilmiyorum”
Sıradaki evini bulmak için boş evleri gezen insanlar hangi evde ne bulurlar da durmaya karar veririler? Babamın mesleği insanların ait hissedecekleri evleri bulmaktı, çocukluğum bu gizemli karar anlarına şahit olarak geçti. Kendimi anlamaya çalışmadan önce tam olarak ne aradığını bilmeden dolaşan bu insanları anlamaya denedim, anlamaya çalışırken ortaya çıkan yeni soruları yanımda taşıdım… “Ait İstanbul”…
Paris’in anti-faşist sokak çeteleri: Vikingler ve Panterler
1980’lerde 20’li yaşlarını süren fotoğrafçı Philippe Chancel, Paris sokaklarındaki anti-faşist sokak çetelerinin arasında hayli vakit geçirmiş bir isim. O dönemleri şöyle anlatıyor: “Hayattaki yerimi bulmaya çalışıyordum, bu yüzden heyecan arıyordum ve sınırları zorlayan durumlarla karşılaşmaya, gerçek hayatın tadına bakmaya hazırdım. Fotoğrafçılık, bunun iyi bir bahanesiydi.” Bu dönemin aktif grupları arasında ön plana çıkanlar ise Vikingler…
Kubrick’in objektifinden Amerikan gündelik hayatı
Henüz 17 yaşındayken New York’un Bronx bölgesinde yaşayan Stanley Kubrick, Look dergisi için fotoğrafçılık yapıyordu. Dergiye ilk fotoğrafını, bir gazete bayiinde Franklin D. Roosevelt’in ölümünü duyuran manşetleri çekerek 1945’te satmıştı. Ekim 1946’da kadrolu çalışmaya başladı, Ağustos 1950’de ayrıldı. Kubrick için hikâyenin nasıl devam ettiğini biliyorsunuz. Look’un yayın hayatı ise onun ayrılmasının ardından 21 yıl daha sürdü.…
Kadınlar sokak fotoğrafçılığını nasıl geliştirdi?
7 Kasım 1800’de, Paris’te kadınların kamusal alanda pantolon giymek için izin almalarını gerektiren bir kararname çıkarıldı. Fransız yazar George Sand (asıl adıyla Amantine Lucile Aurore Dupin), izin almadan erkek kıyafetleri içinde sokaklarda dolaşmak suretiyle bu emre karşı geldi. Sand, otobiyografisinde gri yün kıyafetlerini ve botlarını giyer giymez “kaldırımlarda güvende” hissettiğini yazıyordu. “Paris’in bir ucundan diğer…
İki fotoğrafçı, iki siyaset: Yvgeni Khaldei ve Joseph Rosenthal
İkinci Dünya Savaşı’nda, iki farklı cephede kendine alan açan iki dünya devi, savaş sonrasında da “propaganda” ve “kahramanlık” malzemesi olarak kullanacakları simgesel fotoğraflarla iki farklı siyaseti temsil ediyordu. Yevgeny Khaldei Basın fotoğrafçısı olarak 19 yaşında Sovyet Haber Ajansı TASS’ta çalışmaya başlayan Yevgeny Khaldei, mesleki hayatında tarihin kimi dönüm noktalarında fotoğraf makinesiyle hazır bekliyordu. Özellikle İkinci…
Jim Marshall: Dahi bir fotoğrafçının çok yönlü portresi
Birçok insan Jim Marshall’ı (1936-2010) düşündüğünde rock and roll tarihinden sahneler aklına gelir: Monterey Pop Festival’da gitarını yakan Jimi Hendrix, San Quentin Eyalet Hapisanesi’nde el hareketi çeken Johnny Cash, elinde bir şişe Souther Comfort, üzerinde parlak, kısa bir elbiseyle şuh bir kahkaha atan Janis Joplin, Golden Gate Park’ta "Summer of Love" konserini veren The Charlatans.…